Búfræðingurinn - 01.01.1944, Blaðsíða 151

B Ú F R Æ Ð I N G U R I N N
14í>
„beztu“ bændunum, en 6,4 vinnst. lijá liinum „lökustu“. Vinna
við úthey er hlutfallslega 4,1 og 5,9 stundir, við sauðfé 15,4 og
24,0 stundir, við nautgripi 265 og 370 stundir, við hross 55
og 107 stundir og við garðávexti 12,5 og 21,8 stundir. Munur-
inn er frú 40 iil 95%.
Framleiðslukostnaðurinn er ákaflega misjafn í þessum
tveimur flokkum, og fer það aðallega eftir vinnuafköstunum.
Jarðir „beztu“ bændanna eru eðlilega allmiklu stærri en
liinna, þar sem bú þeirra eru meiri, en það er eftirtektarvert,
hve þær eru miklu verr húsaðar. Fyrning og viðhald á fasteign
og verkfærum virðist í heild sinni svipað.
Samkvæmt íslenzkum búreikningum var vinniikostnaður
(kaup + fæði) fyrir stríð (1936—1940) 78% af rekstrar-
kostnaði alls. Síðan hefur vinnan hækltað meira en annar
kostnaður og mun vera um 88% af rekstrarkostnaði búarma.
Þetta mun vera hærri hlutfallstala fyrir vinnukostnað við
landbúnaðarstörf en í flestum eða öllum löndum öðrum. Af
þessu leiðir, að hagnýting vinnunnar cr citt allra stærsta ai-
riðið i islenzkum búrelcstri.
Ef ég væri spurður að því, á hvern hátt væri auðveldast að
bæta rekstrarafkomu íslenzks landbúnaðar, mundi ég hiklaust
svara: Kaupið mciri vélar og tæki, og gerið ti'in og engjar
þannig úr garði, að þið getið notfært ykkur þessi áhöld. Og
væri ég enn spurður um, hvert væri næst stærsta atriðið í
þessu eí’ni, þá mundi svarið verða þetta: Meiri afköst, bctri
vinnutækni. Eg held, að framtíð íslenzks landbúnaðar í sam-
keppni við aðra atvinnuvegi hér og landbúnað meðal annarra
þjóða sé fyrst og fremst komin undir belri hagngtingu vinn-
unnar, þótt fleira komi auðvitað til greina.
Vinnuafköst. í eftirfarandi töfiu verða vinnuafköst við land-
lnínaðarstörf borin saman hér á iandi og í nokkrum löndum
öðrum, eftir því sem heimildir iiggja lyrir um það. íslenzku
lölurnar eru teknar úr búreikningum bænda árin 1936—1940,
en erlendu tölurnar úr búreikningaskýrslum, hagskýrslum
eða hagfræðiritum viðkomandi landa. Tölurnar eru reiknaðar
vinnustundir á uppskerueiningu eða einstakling húfjár. f
fremsta dálki töflunnar er sýnt meðaltal úr islenzkum bú-
reikningum árin 1936—1940. í öðrum dálki er meðaltal hjá
þeim 3 bændum, er höfðu mest vinnuafköst jiessi ár. Og í
jaiðja dálki er sýnd lægsta tala um vinnustundafjölda á ein-