Gripla - 20.12.2006, Qupperneq 42

GRIPLA40
drykknum. Þegar Sinfjötli hefur sagt að drykkurinn sé göróttur og Sigmundur
tekið við horninu og drukkið af segir sögumaður frá þeirri sérstöku náttúru
Sigmundar að þola eitur jafnt að utan sem innan, hæfileika sem synir hans
höfðu ekki erft nema að hálfu og því þoldu þeir ekki að drekka eitur. Þessi
lýsing sögumanns kemur eins og skýring á viðbrögðum Sinfjötla við fyrsta
drykkjarhorninu og jafnframt því af hverju Sigmundur drekkur af horni Sin-
fjötla: vegna þess að það er eitur í drykknum og það hrífur ekki á Sigmund.
Þess vegna kemur til greina að líta svo á að göróttur merki einfaldlega ‘bland-
inn eitri’. Þá leið kjósa Cleasby og Guðbrandur Vigfússon (1874:226) í orða-
bók sinni og þýða það með orðinu ‘empoisoned’.
Frásögn af dauða Sinfjötla er einnig í Völsunga sögu en þar er hún nokkru
rækilegri en í Konungsbók eddukvæða. Frásögnin er sýnd í (3a–c) (útg. Örn-
ólfur Thorsson 1985:28–29; leturbreytingar hér):
(3) Sinfjötla borin þrjú drykkjarhorn: Völsunga saga
a. Hún [Borghildur] mælti: „Drekk nú, stjúpson.“ Hann tók við og sá í
hornið og mælti: „Göróttur er drykkurinn.“ Sigmundur mælti: „Fá
mér þá.“ Hann drakk af. Drottningin mælti: „Hví skulu aðrir menn
drekka fyrir þig öl?“
b. Hún kom í annað sinn með hornið: „Drekk nú,“ — og frýði honum
með mörgum orðum. Hann tekur við horninu og mælti: „Flærður er
drykkurinn.“ Sigmundur mælti: „Fá mér þá.“
c. Hið þriðja sinn kom hún og bað hann drekka af, ef hann hefði hug
Völsunga. Sinfjötli tók við horninu og mælti: „Eitur er í drykknum.“
Sigmundur svarar: „Lát grön sía, sonur,“ sagði hann. Þá var konungur
drukkinn mjög og því sagði hann svo. Sinfjötli drekkur og fellur
þegar niður.
Hér heldur sögumaður sig meira til hlés en í Konungsbókarfrásögninni og við
fáum að heyra viðbrögð Sinfjötla við drykkjarhornunum þremur. Hann bregst
við þeim á þrjá vegu: Um drykkinn í hinum tveimur fyrstu hefur hann lýsing-
arorð, fyrst göróttur og svo flærður, en þegar honum er borið þriðja hornið
segir hann eitur vera í drykknum. Ef við gefum okkur að Sinfjötla sé þrisvar
borinn sams konar drykkur virðist ekki ósennilegt að lýsingarorðin tvö sem
hann notar um drykkinn séu á sama merkingarsviði. Enn fremur er þá ráð fyrir
því gert að Sinfjötla gruni undireins og honum er borið fyrsta drykkjarhornið
að brögð séu í tafli og getur göróttur þá merkt ‘svikinn, sem tál er í’ — eins og
flærður.