Skírnir - 01.04.1988, Blaðsíða 111

SKIRNIR
FÆLINGARSTEFNAN
97
En hafa ekki frjáls ríki rétt til að verja hendur sínar gegn kúgun-
aröflunum? Jú, en ekki með hvaða ráðum sem er og alls ekki með
kjarnorkuvopnum. Að halda fram slíkum rétti væri áþekkt því að
segja að lögreglan hafi rétt til að sprengja miðbæ Reykjavíkur í loft
upp til að stöðva ræningja sem framið hefðu vopnað rán í einhverj-
um banka í Austurstræti. Gegn þessu mætti þó ef til vill segja að í
vígbúnaðarmálunum sé óneitanlega meira í húfi en að fáeinir ræn-
ingjar komist á brott með feng sinn, nefnilega frelsi okkar og
mannréttindi. Jú, vissulega er mikið í húfi. En eins og heimspek-
ingurinn Ernst Tugendhat bendir á horfa vestræn ríki nokkurn
veginn aðgerðalaus upp á að frelsi og mannréttindi eru fótum troð-
in um víða veröld, í kommúnistaríkjunum sem annars staðar.15 Og
hann bætir við: „Því skyldum við þá taka þann kost að hóta að eyða
ekki aðeins óvinum okkar og okkur sjálfum, heldur öllu mann-
kyni, einungis í þeim tilgangi að aftra því að okkur kynnu að bíða
örlög sem eru engu verri en þau sem við sættum okkur við öðrum
til handa?“ Kjarnorkusinnarnir benda stundum á heimsstyrjöldina
síðari til að styðja mál sitt: „Fórust ekki 50 milljónir manna þá? Var
sú fórn þó ekki óneitanlega réttlætanleg - eða heldur nokkur heil-
vita maður því fram að Bandamenn hefðu átt að gefast upp fyrir
Möndulveldunum?" spyrja þeir. Því er í fyrsta lagi til að svara að
þessum 50 milljónum var ekki fórnað af Bandamönnum í þeim
skilningi að hefði færri mannslífum verið til kostað hefði styrjöldin
tapast. Stór hluti þessa fólks var einfaldlega drepinn af herjum
Möndulveldanna, og allmargt fólk var drepið af Bandamönnum án
gildrar ástæðu. I öðru lagi, vil ég svara þessu með því að vitna í Tug-
endhat sem áður var nefndur. Orð hans í svofelldum kafla úr rök-
ræðu sem hann hugsar upp um þetta efni fara nærri kjarna þessa
máls:
Reyndu að sjá aðstæðurnar ljóslifandi fyrir þér. Hugsaðu um allt það
hræðilegasta sem við tengjum við nasismann, og ímyndaðu þér að um sé að
ræða Austur-Evrópu á okkar dögum. Nú sem þá er fólki smalað saman í
bæjum og þorpum og það stráfellt með hríðskotabyssum. Nú sem þá eru
gasklefarnir í notkun. Eigum við að frelsa Austur-Evrópu með því að hóta
kjarnorkustyrjöld og hefja hana ef nauðsyn krefur? Gættu að því að í þeirri
helför sem þá vofði yfir myndu þau okkar sem á lífi væru sárbæna þá sem
enn hefðu vopn undir höndum að skjóta sig og börn sín. Ef gasklefarnir
7 — Skírnir