Tímarit Máls og menningar - 01.02.2009, Blaðsíða 8

H a l l d ó r G u ð m u n d s s o n
8 TMM 2009 · 1
komu út hjá Máli og menningu árið 1956, en síðan heyktist forlagið á
útgáfunni og Almenna bókafélagið tók við. Ekki entist því þó heldur
erindið og það kom í hlut Máls og menningar að ljúka heildarútgáfunni
á Shakespeareþýðingunum, röskum þrjátíu árum eftir að hún hófst.
Árið 1990 gaf félagið út Grísku harmleikina í þýðingu Helga og þremur
árum síðar Kóraninn. Margir muna eftir hinu ástsæla safni Erlend ljóð
frá liðnum tímum sem geymdi endurútgáfur á fyrstu þremur ljóðaþýð-
ingasöfnum Helga, og þá ekki síður kverinu Ljóð úr austri (1992) þar
sem safnað var saman vinsælum þýðingum Helga á kínverskum og jap-
önskum ljóðum. Hjá Máli og menningu kom út ritgerðarsafn Helga,
Molduxi, auk þess sem forlagið endurútgaf Maddömuna með kýrhaus­
inn; og ekki má gleyma limrusafni hins þrætugjarna Hrólfs Sveinssonar
með þeim dásamlega titli Mikið magn af limrum, svo eitthvað sé nefnt.
Og ekki er allt búið enn: Á þessu ári er væntanleg í lærdómsritaröð Hins
íslenska bókmenntafélags þýðing Helga á hinni merku bók Jan Kott,
Shakespeare á meðal vor, en valdir kaflar úr því verki birtust á sínum
tíma í Tímariti Máls og menningar í ritstjórn Sigfúsar daðasonar.
Sem útgáfustjóri Máls og menningar í tæp 20 ár hafði ég þann heiður
að gefa út mörg af þessum verkum Helga. Enginn maður var ljúfari í
samstarfi né vandvirkari í vinnubrögðum eins og verk hans sýna. Helgi
tók jafnan strætó úr Breiðholti niður á Laugaveg með handrit sín vél-
rituð á A5 blöð í litlum, lúðum möppum, sem voru grænar einsog
gúmmístígvélin sem hann var alltaf í. Stundum kom hann líka við hjá
okkur á leið sinni niður á Morgunblað og las upp mishátíðlegar greinar
sem Matthías vinur hans birti jafnharðan í svörtum ramma. Auðvitað
vék maður ekki við staf, þótt svo ætti að heita að hann væri að bera
skrifin undir mann. Utan einu sinni, í aðdraganda forsetakosninganna
1996, þegar Helgi lagði til sameiningu embætta forseta og biskups í
meinhæðinni hugvekju. Þá tók ég ennþá slíkar kosningar mjög alvarlega
og hvatti Helga til að geyma greinina, sem hann af einhverjum ástæðum
gerði. nú er mér löngu ljóst hve þetta var misráðið, enda grein Helga
aðeins lærdómsríkt dæmi um hve fjarri þessum rammíslenska heims-
borgara var allt tildur og prjál. Í þeim anda frábað hann sér öll hefð-
bundin eftirmæli, og því er mál að linni.
Hér stóð ekki annað til en að þakka afreksverk hans í þágu íslenskra
bókmennta.
TMM_1_2009.indd 8 2/11/09 11:27:24 AM