Tímarit Máls og menningar - 01.02.2009, Blaðsíða 33

F r á F l u g u m ý r i t i l f j á r m á l a k r e p p u
TMM 2009 · 1 33
hennar þjáist af átröskun og hverfur um tíma til að forðast umhyggju
móður sinnar og lækna.
Ólíkt þeirri fjölleikahúss- og karnívalstemmingu sem var allsráðandi
í Yosoy einkennist Skaparinn af nánum og yfirspenntum samskiptum
fárra persóna í afmörkuðu rými, það er eitthvað leiksviðslegt við sam-
skipti persónanna þótt átökin á milli þeirra snúist fyrst og fremst um
frumkvæði og spennan felist ekki í lausn á flækju heldur miklu fremur
í því hvort þau geti brúað fjarlægðina sem er á milli þeirra.
Sagan er geysilega líkamleg líkt og margar fyrri bóka Guðrúnar Evu.
Sveinn fer í gegnum megnið af bókinni illa slasaður á verkjalyfjum,
átröskun dótturinnar snýst um mótun eigin líkama og kallast á við
sköpun Sveins sem mótar dúkkurnar eftir þeim útlitsstöðlum sem eru
að draga stúlkuna til dauða. Sköpunin í sögunni hefur þess vegna í sér
neikvæða merkingarauka, það má lesa hana sem ólífrænt ferli, andstæðu
lífræns vaxtar og jafnvel sem eyðileggingu.
Einmitt þarna liggja þræðir á milli Skaparans og nýjustu skáldsögu
Steinars Braga, Konur. Einnig þar er karlmaður í hlutverki skapara og
sköpunarverk hans eru konur. En nútímalistamaðurinn novak (nafnið
er næstum því anagram fyrir „kona“) gengur miklu lengra en Sveinn og
sem skapari tekur hann sér vald sem áður hefur aðeins tilheyrt guðun-
um.
Steinar Bragi sagði í viðtali nú fyrir jólin að hann hafi þurft að „rækta
í sér kvenhatarann“ til að geta skrifað Konur. Það þarf ekki að koma á
óvart. Konur er verulega andstyggileg bók og þar er lýst meðferð á
konum sem gengur út yfir allan þjófabálk. Í sögunni er lýst algerri hlut-
gervingu kvenna, í augum þeirra sem ráða eru þær tóm form, sem eru
mótuð og öguð af fullkomnu miskunnarleysi og kulda.
Aðalpersóna sögunnar, Eva, snýr heim til Íslands (enn mætum við
konu á ferðalagi) eftir dvöl í Bandaríkjunum og sest að í íbúð banka-
manns og útrásarvíkings í turni í miðbænum. Smám saman kemur í ljós
að hún er þar fangi manna sem stýra lífi hennar í einhverju sem líkist á
köflum grimmilegri sálfræðitilraun en reynist vera hluti af umfangs-
miklu og úthugsuðu nútímalistaverki.
Það getur verið fróðlegt að velta fyrir sér stíl sögunnar og bera saman
við fyrri verk Steinars Braga. Bæði í ljóðum hans og prósaverkum hefur
sjónarhorn og orðræða úrkastsins verið áberandi, textarnir eru fullir af
ofboði og viðbjóði andspænis heiminum sem brýst út í líkamlegum,
gróteskum og afkáralegum lýsingum og atburðum. Þetta er ekki jafn
áberandi í Konum. Það er eitthvað mínimalískt, næstum klínískt við stíl
sögunnar sem eykur á hrollinn.
TMM_1_2009.indd 33 2/11/09 11:27:27 AM