Tímarit Máls og menningar - 01.02.2009, Blaðsíða 66

Á r n i Ó s k a r s s o n
66 TMM 2009 · 1
fenginn til að rifja upp tildrög þess að hann hóf að skrifa þessa nýstár-
legu sögu og lýsa sköpunarferli hennar.
Hræðilegur útvarpsmaður verður Hamlet
Kveikjan að þessari bók er aðalpersónan, Hlynur Björn, sem varð til
fimm árum áður en ég skrifaði hana. Ég notaði hann til afleysinga í
Útvarpi Manhattan, lét hann blaðra þar inn einhverja pistla hlustendum
til hrellingar sem hringdu margir inn á Rás 2 til að kvarta yfir hræðileg-
um útvarpsmanni. Fólk hélt í alvöru að Hlynur Björn væri maður af
holdi og blóði, sem voru auðvitað meðmæli með skáldaðri persónu og ég
hugsaði með mér að ég yrði að helga honum heila skáldsögu. Hlynur
varð til þegar ég var að skrifa Hellu en meðan ég skrifaði Þetta er allt að
koma lét ég hann malla innra með mér. Ég sá fyrir mér bók sem væri
bara einn samfelldur vaðall út úr þessum furðulega karakter. Síðan taldi
ég þó betra að hafa einhvern strúktúr og fór að huga að hans fjölskyldu-
aðstæðum, lét hann búa heima hjá mömmu sinni. Og svo kviknaði
plottið út frá franskri kvikmynd, Gazon maudit, Eitraði grasbletturinn,
sem var reyndar engin gæðamynd. En þar kom fyrir nýstárlegur ást-
arþríhyrningur: Victoria Abril lék lesbíu sem splundrar hjónabandi.
Þetta kveikti í mér og gat af sér hugmyndina um ástarþríhyrning sonar,
móður og kærustu hennar. Það var síðan skemmtileg tilviljun að Abril
skyldi leika í kvikmynd Baltasars. En sem sagt, þegar aðalpersónan var
komin með ástarlíf móður sinnar á heilann var auðvitað stutt yfir í
Hamlet. Mér hefur aldrei þótt verra að láta verk mín kallast á við önnur
stærri, nota þau líkt og margir listamenn hafa notað grískar goðsagnir;
til að gefa verkinu aukavídd og dýpri rætur. Þetta er allt að koma kvikn-
aði t.d. út frá Birtingi Voltaires þar sem bjartsýnin og sakleysið og þessi
endalausa trú á sjálfan sig er í forgrunni. En skýrasta dæmið er auðvitað
Höfundur Íslands sem stendur upp að mitti í Sjálfstæðu fólki.
Þegar þú byrjaðir að nota Hamlet vissirðu þá hvernig þú ætlaðir að vísa í
hann eða var það eitthvað sem þróaðist smám saman?
Ég hóf að rita 101 í Brooklyn í new York, leigði þar íbúð í þrjá mánuði
haustið ’95. En til að koma mér í gírinn las ég Hamlet þrisvar og horfði
á einar þrjár kvikmyndauppfærslur af verkinu til að láta það síast vel inn
í mig áður en ég byrjaði að skrifa. Eftir því sem á skriftirnar leið varð
þetta stöðugt meðvitaðri pæling. Sum nöfnin, eins og Hlynur Björn,
Lolla og Þröstur, voru reyndar komin til sögunnar áður en ég fór að
hugsa um Hamlet, en flestar aukapersónurnar bera nöfn sem vísa í verk
TMM_1_2009.indd 66 2/11/09 11:27:29 AM