Tímarit Máls og menningar - 01.02.2009, Blaðsíða 62

L i s a H o p k i n s
62 TMM 2009 · 1
Önnur ástæða kann að felast í sumum af orsökum velsældarinnar,
eins og kemur fram í því að í samræmi við stöðu bókarinnar sem endur-
vinnslu á Hamlet birtist í henni sterk vitund um enska tungu sem hefur
orðið að öðru tungumáli á Íslandi nútímans vegna veru Bandaríkja-
manna í Keflavík og sjónvarpssendinga um gervihnetti, í óþökk sumra
Íslendinga. Móðir Hlyns spyr þegar hún lítur á tölvuna hans „Hvað, ertu
að skrifa á ensku?“ (15); það er hann að gera, til pennavinar síns í Búda-
pest, en hann kvartar yfir því síðar að „Það fer alltaf í taugarnar á mér
þegar menn tala ensku. Eitthvað svo ægilega hallærislegt“ (26). Engu að
síður:
Fyrir einhverja prentvillu í stjörnukortinu var ég hálfan vetur í ensku. To be or
not to be. Aldrei skilið þann frasa almennilega. Kanski þessir tveir hassvetur? To
be or not to be? Er Lolla bí? (75)
Og þegar hann kyssir Lollu hugsar hann „Ég giska á að hún sé að hugsa
það sama og ég, og kanski líka á ensku: „Maybe not the right thing to
do““ (129), eins og enska táknaði yfirsjálfið. Í kvikmyndinni er hnykkt á
þessu enn frekar því að hin íslenska Lolla í bókinni verður „Lola Mila-
gros“ frá Spáni (leikin af Victoriu Abril) sem kennir móður Hlyns flam-
enco og þess vegna eru öll atriði með henni á ensku. Þetta var ábyggilega
skynsamleg ákvörðun þar sem með henni var bætt alþjóðlegri vídd við
kvikmynd sem annars hefði verið erfitt að vekja nokkurn áhuga á utan
Íslands – eins og Baltasar Kormákur benti á í viðtali við kynningu
myndarinnar: „Þó að ég hafi fæðst á eyjunni er ekki þar með sagt að mig
langi til að segja 300.000 manns sögur það sem ég á eftir ólifað … Það
er í Bretlandi sem mig langar til að komast áfram“ (Leigh), en þar minn-
ir hann á sína eigin söguhetju í Hafinu, Ágúst, sem segir þegar hann er
beðinn um að lýsa Íslandi: „Systir mín var misnotkuð fyrir fermingu“.
Seinni kona föður Ágústs var systir þeirrar fyrri; Ágúst sefur sjálfur hjá
dóttur sinni sem kemur í ljós að er hálfsystir hans, meðan hneyksluð
ófrísk frönsk kærasta hans (Hélène de Fougerolles) horfir á allan tím-
ann, hjálparvana og skilningssljó (erlent þjóðerni hennar, líkt og Lolu,
gefur átyllu til að hafa sum samtölin á ensku). Í lokin verður fiskverk-
unin, tákn íslenska hagkerfisins, eldi að bráð þótt Ágústi takist að flýja
frá Íslandi, jafnvel fyrir fullt og allt.
Sú ákvörðun Baltasars að einskorða myndina ekki við Ísland kann
einnig að stafa af því að faðir hans sjálfs er spænskur og þar með gat
hann gætt hana persónulegum blæ í stað þess að gera bara „þýðingu“ á
skáldsögunni, eins og hann sagði sjálfur í öðru viðtali:
TMM_1_2009.indd 62 2/11/09 11:27:28 AM