Tímarit Máls og menningar - 01.02.2009, Side 107

Þ o r p s s ö g u r á l e i k s v i ð u m
TMM 2009 · 1 107
Steinar er ólíkur Jóni Kalman. Þar sem allar sögur Jóns Kalmans eru
mettaðar mannkærleika eru sögur Steinars af lífinu meðal sjómanna og
fjölskyldna þeirra á Skaga, Ástarsaga (1958), Hamíngjuskipti (1964) og
Blandað í svartan dauðann (1967), einhverjir nöturlegustu textar sem
maður les. Persónur hans eru oft líkari skynlausum skepnum en
mennskum mönnum. Í samanburðinum verður Grindavík Guðbergs
Bergssonar beinlínis dannað samfélag.
Í sýningunni kynntumst við fólkinu hans, einkum hjónunum Láru
og Kidda, sem Harpa Arnardóttir og Árni Pétur Guðjónsson léku, og
skáldinu sjálfu sem Hjálmar Hjálmarsson og Tómas Lemarquis skiptu á
milli sín. Leikhópurinn lét myrkan texta Steinars lifna á tragíkómískan
hátt svo að ég veit að hann hefði notið sýningarinnar í botn hefði hann
lifað að fá að sjá hana. Hér voru atriði sem ekki gleymast svo glatt, frum-
lega sviðsett ofbeldisverkið á stúlkunni sem kemur í þorpið og er „öðru-
vísi“, falleg og hrein; framhjáhald Láru þar sem Harpa Arnardóttir fór
jafnvel framúr sjálfri sér með dæmalausu látæði og frábærum texta-
flutningi.
Rúnari Guðbrandssyni tókst að lífga Steinar við á sviðinu, jafnvel
þannig að maður var búinn að fá vel fylli sína í lokin, en án þess hefði
þetta heldur ekki verið Steinar. Hann hefur alltaf lag á að skammta
manni of mikið!
Eitt af því sem skildi milli þessara tveggja leikgerða held ég að hafi
verið hvað leikararnir í Steinar í djúpinu fengu góðan tíma til að lifa sig
inn í persónur sínar og fylgja eftir skilningi sínum á þeim. Þær voru
færri en persónur Sumarljóss, sviðsetningin einfaldari þó að farið væri
um bæði á sjó og landi. Kannski tóku aðstandendur Steinars sjálfstæðari
afstöðu gagnvart viðfangsefninu, sýndu meira sjálfsöryggi, meiri djörf-
ung. Eitt er víst: þar gekk allt upp.
TMM_1_2009.indd 107 2/11/09 11:27:31 AM