Úrval - 01.04.1947, Blaðsíða 5

DÁLEIÐSLA
3
Jón, að standa upp og koma til
sín. Jón stendur nú fyrir fram-
an dávaldinn, sem horfir fast
á Jón og segir honum að
kreppa hnefana. Eftir dálitla
stund segir dávaldurinn við Jón
með sannfæringarhreim í rödd-
inni, að hnefar hans séu fast
saman krepptir og hann geti
ekki opnað þá. Sér til mikillar
undrunar finnur Jón, að hann
getur ekki rétt úr fingrunum.
Tilraun sem þessi heppnast ekki
alltaf, það er undir ýmsum at-
vikum komið, einkum sefnæmi
Jóns gagnvart dávaldinum.
Minnstu mistök af hálfu dá-
valdsins, svipbrigði eða radd-
blær, sem sýna, að hann sé ekki
alveg „viss í sinni sök“, nægja
til þess, að tilraunin fari út um
þúfur. Þegar dávaldurinn full-
yrðir, að Jón geti ekki opnað
hnefana, getur hann ekki vitað
með vissu, hvort þessi fullyrð-
ing reynist sönn. Hvort þetta
reynist satt, er undir því komið,
hve vel honum tekst að vekja
traust Jóns á sér, hve fastan
trúnað Jón leggur á þessa full-
yrðingu. En ef fyrsta sefjunin
heppnast, getur dávaldurinn
fært sig upp á skaftið. Vald
hans hefur aukizt, bæði að
hyggju Jóns og áhorfendanna.
Þegar Jón getur ekki opnað
hnefana, finnur hann, að dá-
valdurinn hefur ískyggilega
mikið vald yfir sér, og veikir það
mótstöðuafl hans gagnvart dá-
valdinum. Hann verður æ meira
á hans valdi. Þegar dávaldurinn
hefur gert ýmsar tilraunir á
Jóni, sem allar hafa heppnazt,
segir hann honum að setjast í
hægindastól og loka augunum,
hann segir honum, að hann sé
syf jaður og að hann muni brátt
sofna. Eftir nokkrar mínútur
virðist Jón vera sofnaður, hann
svarar engum, þótt við hann sé
talað, nema dávaldinum. Hann
virðist að öðru leyti vera nær
ónæmur fyrir ytri áhrifum eins
og í venjulegum svefni. Ef hann
væri látinn eiga sig, myndi hann
liggja svona nokkra stund, en
vakna þá. En að einu leyti er dá-
leiðslan þó frábrugðin venju-
legum svefni: Jón er meira eða
minna næmur fyrir áhrifum frá
dávaldinum. Hann svarar spurn-
ingum hans, í fyrstu að vísu
dræmt. Hann gerir hreyfing?r
og setur sig í þær stellingar,
sem dávaldurinn skipar honum.
Iiann trúir hinum mestu fjar-
stæðum, sem dávaldurinn kann
að segja, með barnalegu gagn-
rýnisleysi.