Vísir - 14.12.1960, Side 143

ÞaS er fyrst og fremst ICAO, sem lsetur sig
skipta og fylgist með öryggi á alþjóSaflugleiS-
um og hefur sú stofnun lyft Grettistaki á
sviSi þeirra mála aSallega undanfarin 13 ár.
Yfirleitt beinir stofnunin tiimælum um endur-
bætur til viSkomandi ríkisstjórnar, sem síSan
annast þær á eigin kostnaS.
ViS íslendingar getum þó af skiljanlegum
ástæSum lítiS lagt af mörkum til hins alþjóS-
lega flugöryggis og þvi var 1947 fariS fram
á aS notaS yrSi ákvæSi í stofnskrá ICAO, sem
heimilar stofnuninni aS styrkja þátttökuriki
til þess aS koma upp nauSsynlegum öryggis-
útbúnaði vegna alþjóSaflugmála, ef þau eru
ekki nægilega fjárhagslega sterk til þess aS
gera þaS á eigin spýtur.
AS þetta ákvæSi komst inn i stofnskrána
á ráSstefnu í Chicago 1944, var mest aS þakka
íslenzku sendinefndinni, er beitti sér fyrir
því máli undir ágætri forystu Thor Thors,
sem var formaSur sendinefndarinnar. ICAO
greiSir nú árlega yfir 20 milljónir króna i
gjaldeyri fyrir þjónustu þá, sem viS íslendingar
látum stofnuninni i té og stárfa nú 125 ís-
lenzkir sérfræSingar fyrir ICAO.
Var samningur um þessa þjónustu gerSur í
Genf 1948 og hefur ICAO samtals greitt okkur
um 120 miljónir króna fyrir þessi störf frá
þeim tíma.
Lendingarréttindi íslenzkra flugvéla erlendis
hafa á undanförnum árum oft veriS á dag-
skrá. Án lendingarréttinda í hinum ýmsu ná-
grannalöndum yrSi ekki um neitt millilanda-
flug aS ræSa.
ÞaS er því eitt af verkefnum hins opinbera
aS gera loftferSasamninga viS sem flest ríki
til þess aS tryggja meS því framtiS íslenzks
millilandaflugs.
Nú er þaS svo, aS samkvæmt alþjóSaflugsamn-
ingi, sem íslendingar gerSust aSilar aS 1944,
mega íslenzkar flugvélar fljúga yfir og lenda
i flestum löndum heims, án þess aS taka eSa
skila af sér farþegum, og sömu réttindi hafa
þvi flestar þjóSir heims á íslandi.
ViStæk flutningsréttindi fyrir farþega og
varning er hinsvegar erfitt aS fá nema hægt
sé aS bjóSa sömu réttindi á móti.
ÞjóS sem telur t. d. 40 miljónir íbúa býr því
yfir miklum markaSsmöguieikum á þessu sviSi
þ. e. margir þegnanna þurfa aS ferSast á milli
landa. Ef slík þjóS gerir loftferSasamning viS
aSra ámóta fjölmenna þjóS eru engin vandamál,
því flugfélög beggja aSila hafa nokkurn veginn
sömu aSstöSu. Ef hinsvegar litil þjóS meS
t. d. 4 miljónir íbúa vill fá loftferSasamning
viS þjóS, sem hefur 10 sinnum fleiri íbúa,
eru flutningsréttindi „litla bróSur“ venjulega
miSuS viS flutningsþörfina milli landanna,
sem þýSir aS allmiklar hömlur eru lagSar á
farþegafjölda flugfélags hins litla lands. AS
slíku félagi liSist aS taka farþega til 3ja lands
er einnig miklum takmörkunum háS og þaS er
einmitt þetta, sem er aSal deiluefni SAS og
ÞjóSverja, sem flestir hafa lesiS um aS undan-
förnu. Af því sem liér aS framan segir ætti
aS vera ljóst hvaSa samningsaSstöSu þjóS
hefur, sem telur aSeins 175.000 íbúa og hefur
þvi raunverulega ekkert upp á aS bjóSa í þess-
um efnum, en þarf á aS halda ekki aSeins
fullkomnu leyfi til farþegaflutninga milli Is-
lands og viSkomandi lands heldur einnig rétt-
indum til þess aS flytja farþega frá viSkom-
andi landi í Evrópu og til Vesturheims í sam-
keppni viS félag þess lands og þaS jafnvel
fyrir gjald sem er nokkru lægra en þau gjöld,
sem hinum aSilanum er heimilaS aS taka.
íslendingar hafa nú gildandi loftferSasamninga
viS öll norSurlöndin auk Þýzkalands, Hol-
lands, Luxemborgar, Stóra-Bretlands og Banda-
eikjanna. Sumir þessara samninga eru án
takmarkana, aSrir takmarka ferSafjölda
°g kveSa auk þess á um aSrar hömlur á at-
hafnafrelsi. Yfirleitt verSur þó aS segja aS
^QiSaS viS allar aSstæður sé aSstaSa íslend-
inga á þessu sviSi ágæt og aS grannþjóSir
°kkar hafi hér sýnt þjóðinni og flugfélögum
kennar mun meiri skilning og velvild en
iiestum öSrum.
Án þessara samninga sem utanrikisráðu-
Viscaunt-skrúfuþota FlugfcldQS íslands „HRÍMFAX.I a Ivasti up-fluQvelli.
neytiS og flugmálastjórnin hafa unniS aS i
sameiningu aðallega á undanförnum 12 árum
væri aSstaða hinna islenzku flugfélaga von-
laus, og við ættum þá ekki þvi láni að fagna
aS geta valiS um 27 flugferðir til útlanda í
viku hverri.
Af þessu stutta og ófullkomna yfirliti ætti
þó að vera ljóst að flugmálin eru margslungin
og því ekki óeðlilegt þótt almenningur eigi
oft erfitt með að átta sig á þeim. Það er því
von min aS þessi grein varpi nokkru ljósi á
ýmsa áður lítt kunna fleti þessara mála.
Þegar ég nú horfi um öxl aftur til ársins
1936 og skoða þróun þessara mála frá þeim
tima, geri ég mér ljóst, hvilikur sægur dug-
mikilla manna og kvenna hafa hér lagt hönd
á plóginn. Flestir lítt áberandi og í kyrrþei,
um aðra stóð meiri gustur, en án starfs þess-
arar fylkingar væru islenzk flugmál í dag ekki
það, sem raun ber svo myndarlega vitni.
Saga þessarar þöglu heiðursfylkingar is-
lenzkra flugmála verður vonandi skráS áður
en það er um seinan, því þar er að finna
mörg gullkorn og lærdómsrik ævintýri, sem
geta orðið æskulýð íslands hvatning til dáða
um ókomin ár.
Úr gömlum
Visir 28. júni 1920.
Sorglegt slys á flugvellinum.
Tvö börn verða fyrir flugvélinni
og beið annað bana þegar í staS.
Hin listfagra flugsýning i gær fékk þvi
miður sorglegan eftirleik. ÞaS átti að fara að
taka upp nokkra farþega og gekk vel með hinn
fyrsta. En þegar vélin ætlaði upp i annað
sinn, vildi hún ekki hefja sig frá jörð og
lenti út af vellinum, þar yfir sem áhorfendur
ganga inn á svæðiS. Voru þar fyrir tvö börn,
drengur og stúlka, sem voru gripin fáti svo
þau urðu fyrir vélinni. Átti þau Gisli Gislason
trésmiður á Hverfisgötu 40.
Stúlkan varð fyrir miðju vélarinnar og beið
þegar bana, en drengurinn varð fyrir vængnum
og meiddist eitthvaS, sem i fyrstu virtist litið,
en reyndist mjög alvarlegt siSar. _
ÞaS hafði ekki viljaS áður til að vélin kæm-
ist ekki upp. FlugmaSurinn hélt fyrst, að eitt-
hvað væri að mótornum, en siðar hefir þott
liklegra að hjól vélarinnar hafi hitt á of mjuk-
an staS á vellinum og þaS dregið úr ferðinni.
Þegar leitað var álits Mr. Turtans vélamanns,
kvaðst hann ekki með vissu geta dæmt um þetta
þvi hann liafi verið of fjarri. — En mitt alit
er, sagði hann, að hér geti flugmaðurinn enga
sök átt. Ég hefi flogið með mörgum, og fann
strax er ég fór upp með Mr. Fredricksen, að
liann var óvenju snjall flugmaöur og vu ís
hafa ótakmarkað vald yfir vélinni. En ef velin
nær ekki sinum rétta hraða, þá er enginn sem
fær við ráðiS.
Þvi ber ekki áð neita, að verr gat fariS en
þetta. Fólkið stóð þarna neðar viS völlinn
en það mátti, hafði hlaupið þangað þegar vél-
in lenti þar fáum augnablikum áður. Faðir
barnanna var einn af gæzlumönnunum og ge
Vísisblöðum.
einmitt mjög vel fram í að ryðja þennan stað
áður en vélin kæmi aftur, og því óverðskuld-
aðra sýndist að svona hrapallega skyldi vilja
til, enda voru börnin þar nokkru aftar en
fólkið. (28. júni 1920).
Vísir 20. júní 1920.
Norffri
Vekur kviða, tætir tó,
tekur blíða ylinn.
Frekur viða, rænir ró,
rekur hriðabylinn.
Fjötrar orðin munna, mjöll
miðlar forða köldum.
Nötrar storSin — isa öll,
undir Norðra völdum.
Ég hygg að hann hafi blásið viðar kalt en
á hörpustrengi mína núna i þetta sinn.
Hjálmar Þorsteinsson .
Hofi.
(20. júni 1920).
Visir 7. júní 1920.
fíát hvolfir og maffur drukknar.
f gær fóru þrir menn á smábát út úr vör
hér inn með sjónum og ætluSu eitthvað að
skemmta sér, en réru á dufl slcammt frá landi
og hvolfdi bátnum. Tveir mennirnir náðu í
duflið og varð með naumindum bjargað úr
landi, en einn drukknaði. Hann hét Adolf
Siemsen, og var þýzkur skraddari nýkominn
liingað. Mun hafa verið liðlega þritugur. Hann
var viðkunnanlegur maður að kunnugra sögn,
en eitthvað fatlaður, og má vera að það hafi
verið honum að fjörlesti. Hinir mennirnir
voru islenzkir og var annar þeirra nokkuð
þjakaður, er hann náðist. (7. júni 1920).
Afmælisblað VÍSIS
VlSIR 50 ÁRA
143