Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.10.1923, Page 18

64 Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
í framkomu hans benda heldur í kaupmenskuáttina. Raun-
in varð líka sú, að Sigurður var ekki fyr kominn frá fé-
laginu, en hann var orðinn kaupmaður í Borgamesi, og
kepti við félagið með hinni mestu áfergju. Gátu Borgfirð-
ingar þá séð, að traust þeirra á framkvæmdarstjóranum
hafði verið á veikri undirstöðu, að því er snerti félags-
haginn.
Félagið hafði eignast töluvert miklar eignir, stóra
sjóði o. s. frv. Héraðið er frjósamt, og félagið var stórt og
velta þess mikil. þótti sem sumum stórbændunum hefði
stigið öll þessi velgengni til höfuðs. Töldu þeir sér alla vegi
færa, og að ekki næði nokkurri átt að vera í samstarfi við
önnur kaupfélög. Hjá þessum mönnum var samkepnisand-
inn í fullum blóma. peim miklast afrek sín, ef 2—3
hundruð kaupa inn vörur í félagi, og halda að stærri sam-
tök geti varla hugsast. Vitaskuld er þeim ókunnugt um, að
til eru erlendis félög, sem hafa jafnmarga félagsmenn og
vinnandi fólk er á öllu íslandi. Að Sigurði fráförnum tók
við félaginu Svavar Guðmundsson, Hannessonar. Sá hann,
að alt var komið í mesta kviksyndi. Tap á vörum, V3 í
Svölunni, og útistandandi skuldum svo mikið, að fullkom-
lega nam hinum ríflegu sjóðeignum. þar að auki höfðu
skuldir safnast eins og annarstaðar, sökum fóðurkaupa
vorið 1920 og verðfalls á afurðum þá um haustið. Sam-
ábyrgð var ekki í félaginu, en nokkrir menn í félaginu
stóðu í ábyrgð fyrir skuldunum út á við fyrir alla. Svavar
Guðmundsson lét sér mjög umhugað að koma félaginu á
réttan kjöl aftur. Voru nú sjóðirnir „afskrifaðir", að mestu
eða öllu leyti, til að mæta áföllnu tapi. J>á lagði kaupstjór-
inn til, að félagið breytti lögum sínum, svo að það yrði
skrásett samvinnufélag.. Var bæði óformlegt að láta fé-
lagið vera fyrir utan lög og rétt, og svo mun kaupstjór-
anum hafa þótt ótrygt og ankanalegt það skipulag, að
tína fáeina menn úr félaginu og láta þá ábyrgjast eyðslu
annara. Miklu eðlilegra var, að hver bæri ábyrgð á sínum
gerðum og skuldum. Borgarfjörðurinn verður fyrir mikl-
um beinum og óbeinum áhrifum frá hinni fjölmennu kaup-