Andvari - 01.01.1972, Blaðsíða 84

82
ARNÓR SIGURJÓNSSON
ANDVAIU
sveitarinnar stó5 oft fyrir einum þessara skemmtifunda. Auk þessara samtaka
allra var stundum stofnað til frjálsra samtaka til þess eins að koma á einum slíkum
fundi, eða þeir fundir haldnir að loknu íþróttanámskeiði, bændanámskeiði eða
kaupfélagsfundi, en slíkir fundir voru stundum haldnir í samkomuhúsi eða
„þinghúsi“ sveitarinnar. 1 il þessara skemmtifunda var vandað eins og fólkið
hafði föng til, en sjaldan miklu til þeirra efnað utan sveitar, nema þegar utan-
sveitarmenn stóðu að þeim að einhverju leyti, eins og t. d. var að loknu einhverju
námskeiði eða kaupfélagsfundi. Sjálfsagt þótti að setja fundi þessa með ræðu,
sem þá var svo kallað, eða „ávarpi“ eins og nú tíðkast að kalla slíkt, og hélt jaifnan
ræðuna sá, er fundinum stýrði. Aukþess var a. m. k. ein aðalræða fundarins, og
stundum voru ræðumennirnir rnargir, ellegar upplestur á ljóði eða sögu í stað
mikilla ræðuhalda. Stundum voru einnig leikþættir sýndir, þó að til þess væri
lítill húsakostur og myrkva þyrfti jafnvel fundarsalinn, meðan leikþátturinn væri
undirbúinn. Oft voru glímumenn sveitarinnar fengnir til að sýna sínar listir, og
ef stofnað var til skemmtifunda úti á vorin, voru einnig aðrar íþróttir sýndar. En
rnestu máli þótti ja'fnan skipta, að söngurinn, sem var .sjálfsagður þáttur á öllum
þessum skemmtunum, tækist vel. Þó að einhver brotalöm væri á félagsskapnum
um sönginn, hlýddu allir kalli, þegar einhver varð til þess .að setjast við orgelið
eða slá taktinn. Og eitt var það, sem aldrei brást: Söngurinn hennar Lizzíar á
Elalldórsstöðum í Laxárdal, en sá dalur er til hliðar við Reykjadal og í sama
sveitarfélagi, þó að talsvert há heiði sé milli dalanna. Þessi skozka kona hafði
kornið í sveitina á tvítugsaldri og gerzt íslenzk sveitakona. l lún lagði það á sig
fram á sjötugsaldur að ganga yfir heiðina á vetrum í snjó og misjöfnu veðri og
syngja fyrir fólkið á samkomum þess, hvenær sem það óskaði þess, en tók aldrei
annað fyrir en þakkir þess og góðvild. Þótti hún syngja öllum betur, jafnvel
eftir að rödd hennar var tekin að bila. Þetta þótti líka undrafögur og elskuleg
kona og það mesta ævintýrið í sveitinni, að hún skyldi eiga þar heima. Þá sungu
oft tveir rosknir bændur Friðþjóf og Björn svo vel, að eftir því var sótzt úr öðrum
sveitum.
Þegar Guðfinnu á Hömrum er minnzt, er ástæða til að minnast um leið ungu
stúlknanna, er ólust upp í sveitinni með henni. Því miður er ég ekki nógu vel
fær um að gera grein fyrir þeim. Ég hvorki söng né dansaði, og því tapaði ég af
bezta tækifærinu til að kynnast þeim, fyrr en ég var kominn yfir tvítugt. Fram
til þess tíma var áhugi rninn bundinn við íþróttir, bókleg fræði og ýmislega vinnu
við búskapinn, einkum slátt og sauðfjárrækt, er ég tók sem íþrótt. Nú þegar ég
minnist þessara ungu stúlkna úr í jarska rúms og tíma, finnst mér, að þær hafi
sízt staðið að baki okkur piltunum á svipuðum aldri, verið jafnvel fyrri til þroska
og þekkilegri. Mér finnst þær hafi keppzt í jrekkum þokka án rógs og rígs, og