Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 53

ANDVARI
BRYNJÓLFUR BJARNASON
51
skyni og hafði hún starfað síðan. Þetta var því alls ekki verk nýsköp-
unarstjórnarinnar einnar. Sigfús Sigurhjartarson átti sæti í þessari
nefnd og gerðist hann nú hægri hönd Brynjólfs við að koma þessu í
framkvæmd. Vorið 1946 tóku gildi lög um skólakerfi og fræðslu-
skyldu, um fræðslu barna, um gagnfræðanám, um menntaskóla og
um húsmæðrafræðslu og lög um menntun kennara 1947. Reglugerð
um verkfræðideild Háskóla íslands var sett sumarið 1945. Þá var
einnig haustið 1945 gerð ýtarleg áætlun um skólabyggingar um allt
land. Á árunum 1944 til 1946 hækkaði fjárveiting til Háskóla íslands
uni þriðjung og fjárveitingar meira en tvöfölduðust til rannsókna í
opinbera þágu, til húsmæðrafræðslu og til byggingar gagnfræðaskóla
°g héraðsskóla og fjórfölduðust til byggingar barnaskóla utan kaup-
staða, en þá voru sveitarfélög víða líka farin að leggja fé til hliðar til
hyggingar skólahúsa. Þá var hafist handa um rannsókn á gáfnafari og
hæfíleikum íslenskra barna í þeim tilgangi að leitast við að finna þær
uppeldisaðferðir, einkum innan skólanna, og þá námsstefnu, er hæfði
Jslensku þjóðinni best. Sigurður Thorlacius skólastjóri hóf þessa
rannsókn en við fráfall hans tók Matthías Jónasson uppeldisfræðing-
ur við verkinu.
h4eð þeirri löggjöf um fræðslumál, sem sett var í tíð nýsköpun-
urstjórnarinnar, var komið á þeirri skipan þessara mála sem að
ruestu gilti þar til ný lög um skólakerfi voru samþykkt 1974. Megin-
hreytingarnar frá eldri skipan voru þessar: Lokaprófi úr barnaskóla
Var flýtt um eitt ár en skólaskyldan lengd um eitt ár og lauk með
urtglingaprófi fimmtán ára. Skipulagi var komið á gagnfræðastigið.
•^ri eftir unglingapróf var hægt að ljúka landsprófi miðskóla, sem
vejtti rétt til innritunar í menntaskóla, og auðveldaði það unglingum
utan Reykjavíkur og Akureyrar mjög leiðina í menntaskóla. Gagn-
ræðadeildir menntaskólanna voru lagðar niður og þeir gerðir að
Jögurra ára skólum í stað sex ára. En þeir sem ekki tóku landspróf
§atu lokið gagnfræðaprófi tveim árum eftir unglingapróf. Gert var
fyrir að gagnfræðaskólar skiptust í bóknáms- og verknámsdeildir.
^agnfræðaprófið átti bæði að nýtast til ýmissa starfa og vera undir-
mgur undir sérmenntun. Þá var gert ráð fyrir auknu faglegu eftir-
°g stuðningi við skólana og bættum aðbúnaði. Afskipti ríkisins af
bún
liti
shólahaldinu voru aukin og það tók jafnframt meiri þátt í kostnaði
V!Ö það.36
Eins og búast mátti við með svo víðtæka löggjöf komust ýmis