Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 122

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 122
120 JÓN KARL HELGASON ANDVARI að gera úrfellingar á ýmsum þeim atriðum textans, sem torvelda lestur bókanna eða fælir frá þeim, a. m. k. í sumum fornbókum, svo sem lángar ættartölur, innskotssögur óskyldar meginkjarna bókarinnar, sem höfundar eða afskrifarar hafa af einhverjum ástæðum viljað láta fljóta með, og í samræmi við það, allar síðari tilvísanir textans til atburða og persóna hinna úrfeldu staða. (s. 230) Hvað Laxdœlu viðvíkur segist Halldór sannfærður um að sagan hafi hvergi verið birt á jafn heildstæðu formi, „a. m. k. hvergi eins plastiskt“ (s. 231). Loks kannast hann við að ýmsar smærri villur hafi slæðst inn í útgáfuna en skýringuna segir hann þann mikla flýti sem hafður var við prentun hennar. Vegna yfirvofandi lagasetningar Alþingis hafi ekki gefist tími til að lesa prófarkir nægjanlega vel og bera textann saman við þá útgáfu sem stuðst var við. Halldór viðurkennir loks að deila megi um réttmæti þess að gefa íslend- ingasögur út í styttum útgáfum. Slíkar útgáfur kunni að nýtast vel sem les- efni handa börnum og unglingum en það sé eftir sem áður nauðsynlegt að gefa sögurnar út óstyttar á nútímamáli. Halldór fylgdi þeirri stefnu í þeim útgáfum fornsagna sem hann hafði umsjón með eftir 1941. Sigurður Nordal var líklega ánægður með þessa stefnubreytingu. í sumarbyrjun 1943, þegar Hæstiréttur tók fyrir áfrýjun Halldórs Laxness, Ragnars Jónssonar og Stef- áns Ögmundssonar vegna dómsins í lögreglurétti frá haustinu áður, voru háskólakennararnir þrír beðnir um að segja álit sitt á útgáfu Halldórs á Hrafnkötlu. í þetta skipti var umsögnin lofsamleg. Þeir fundu að vísu einn stuttan kafla sem fluttur hafði verið til, en að öðru leyti var „efni“ sögunn- ar óbreytt.34 Sú dirfska gagnvart fornsögunum sem birst hafði í meðferð Halldórs á Laxdælu beið átakanna við Gerplu, rúmum áratug síðar. V Rétt er að taka fram að það sem hér hefur verið sagt um fornritaútgáfu Halldórs Laxness varpar aðeins ljósi á eina hlið hennar. Aðrir þættir hafa verið látnir liggja milli hluta, þar á meðal bein og óbein skoðanaskipti Hall- dórs og Sigurðar Nordals um samræmda forna stafsetningu. Færa má rök fyrir því að þeir hafi komist að nokkurs konar málamiðlun um það snúna efni: Háskólakennararnir viðurkenndu í áliti sínu vorið 1943 að nútímastaf- setning færi að sumu leyti nær forna málinu en hin samræmda stafsetning; Halldór viðurkenndi ennfremur í grein árið 1944 að sú samræmda stafsetn- ing sem Sigurður hefði mótað fyrir útgáfur íslenzkra fornrita væri merkileg tilraun „af hálfu hugsandi Íslendíngs“ að móta málsögulega reglu, merki- legri en sú samræmda stafsetning danska fræðimannsins Wimmers sem
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.