Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 75

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 75
andvari HULDUMANNA GENESIS 73 skýring, að guð hafi í Nóaflóði miskunnað sig yfir nokkra iðrandi syndara mannkynsins, og leyft þeim að skríða inn í hin miklu holrúm sem tæmst höfðu niðri í jörðinni við flóðið, en þaðan áttu þeir ekki afturkvæmt. Petta er snjöll tilgáta, sem líklega á rætur að rekja til erlendra fræðirita. 5) Fyrri kona Adams: Þessi skýringarsaga felst í því, að Adam hafi verið tvígiftur, og hafi fyrri konan ofmetnast vegna yfirburða sinna við barns- getnað. Því hafi henni og afkomendum hennar verið refsað með því að láta þau felast í jörðinni. Sögnin er höfð eftir Árna Vilhjálmssyni (Álfa-Árna, um 1750), og talin vera komin frá álfapresti. Annað afbrigði sagnarinnar er í þjóðsögum Sigfúsar, þar sem sagt er að guð hafi fyrst skapað Álf og Álf- vöru, áður en Adam og Eva urðu til, og af þeim fyrrnefndu hjónum séu álf- ar komnir. 6) Óhreinu börnin hennar Evu: Þessi skýringarsaga er einnig talin vera komin frá álfum sjálfum, gegnum Álfa-Árna. Hún er nú kunnust slíkra sagna um uppruna huldufólks, og er oftlega getið í ræðu og riti. Sögnin ber keim af því að vera gamalt ævintýraminni. Eins og önnur slík minni er það af alþýðlegum uppruna, og að því leyti óskylt hinum „lærðu“ tilgátum, sem fyrr voru nefndar. 7) Þáttur í sköpunarverkinu: Skoðun Ólafs Sveinssonar í Purkey, sem fram kemur í Álfariti hans 1830, er einfaldlega sú, að huldufólkið sé hluti af hinu undursamlega sköpunarverki guðs almáttugs, sem okkur sé ógjörning- ur að skilja, eða útskýra hvernig það fær lifað niðri í jörðinni. Þetta er lík- lega einmitt það viðhorf sem flestir nútímamenn myndu geta fellt sig við. Það er áberandi í flestum þessum skýringum, að reynt er að sýna fram á skyldleika manna og álfa, með því að rekja ætt þeirra til Adams og jafnvel Evu. Slík skýring var vitanlega ekki réttlætanleg að mati kirkjunnar, og jafnvel talin guðlast af heittrúarmönnum. Það leynir sér ekki, að með þess- ari ættrakningu eru fræðimenn að verja hina fornu vættatrú, eins og glöggt kemur fram hjá Jóni lærða, og rökstyðja þá skoðun, að þeir séu ekki illir andar, eins og kirkjan vildi vera láta. Hjá Ólafi í Purkey eru álfarnir ein- faldlega hluti sköpunarverksins. Reyndar voru ýmsir prestar og jafnvel biskupar á íslandi taldir „jarð- fróðir“ (eins og Jón lærði orðar það), og vísa til þess margar sögur í þjóð- sagnasöfnum. Má geta þess, að prestar voru einna drýgstir í að skrifa upp þjóðsögur og senda Jóni Árnasyni, þegar hann fór að safna slíkum fróðleik a 19. öld. Virðist því sem hin opinbera kenning kirkjunnar um álfa og aðra V££tti hafi aldrei náð teljandi fótfestu hérlendis hjá klerkastéttinni.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.