Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 152

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 152
150 EIRÍKUR GUÐMUNDSSON ANDVARI skáldsögum D. A. F. de Sade, sem samkvæmt Georges Bataille varð fyrstur vestrænna höfunda til að lýsa óstjórnlegri þrá í vitsmunalegri orðræðu, heldur færð upp á yfirborðið í hinum sprellfjöruga leik tungumálsins og svipt þeirri alvöru og þeim þunga sem einkennir orðræðu um myrkari öfl mannssálarinnar.8 Þessi leikur grefur á vissan hátt undan hvers kyns túlk- unartilraunum. Öfugt við tungumál Hraunfólksins, þar sem gerð er tilraun til að þurrka út mörk milli lands og texta, leggst tungumál Dyranna þröngu upp að söguheiminum með framandi líkingum og myndhvörfum þannig að „gjá“ myndast milli texta og heims; orðin berast til lesandans „einsog eftir margra kílómetra langa ferð eftir ójöfnum vegi“ (160): „Skellurnar á hús- inu voru þvílíkar að ég nenni ekki að myndast við að búa til líkingu um þær, ég ætla þess í stað að grípa fram í fyrir sjálfri mér og segja þér frá trénu nokkru áður en kemur að því“ (143). Óvitrænir og nánast guðbergsk- ir afórismar um ástina og líkamann gera tilkall til þess að standa einir og sér ekki síst vegna þess að sagan virðist skrifuð ánægjunnar einnar vegna; kenndar sem ef til vill er ekki svo fjarri þeirri nautn sem Sade upplifði í Bastillunni fyrir tvöhundruð árum. Sagan brýst þannig undan oki þeirrar alvöru sem einkennir flestar íslenskar skáldsögur með því að bjóða upp á Ieik og óvit bernskunnar; órjúfanleg tengsl við fjaðurmagnaða nútíð sem stendur handan Sögunnar um leið og hún bregst við og skrumskælir okkar eigin hugmyndaheim. I heimi hennar er þráin vopn gegn ofbeldi tímans og um leið það afl sem þvingar okkur til að lifa í nútíðinni; þeirri nútíð sem einkennir bæði Einu sinni sögur Kristínar og Dyrnar þröngu þótt sagan sé skrifuð í þátíð ferðasögunnar. Ólíkt sögum Böðvars og Björns - sem birta á vissan hátt „hraunstorknaðan“ mannskilning - reynir Kristín í sögu sinni að brjótast út fyrir mannhverfa hugsun með því að þenja út eigindir hinnar þrásæknu sjálfsveru og segja skilið við manninn sem fyrirframgefna stærð; stærð sem lýtur lögmálum þeirrar orðræðu sem bjó hann til fyrir um það bil tvöhundruð árum. Með því að þurrka út skilin milli lífs og dauða, milli veruleika og fantasíu, andæfir sagan „þreyttum hugsunarhætti“; skapar nýtt rými og tímalaust sem býður upp á áður óþekktan unað sem þó er tómleik- anum merktur. IV. Ég er án takmarka Kristján Kristjánsson: Ár bréfberans Persónur sem telja sig hafa stigið yfir ákveðin mörk eru algengar í skáld- skap; persónur sem fullvissa sig um að þær geti í krafti óaðgengilegrar og dularfullrar þekkingar eða óviðjafnanlegrar lífreynslu hafið sig yfir aðra
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.