Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 116

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 116
114 JÓN KARL HELGASON ANDVARI eða hefð. Slík hefð á sér ekki ákveðið upphaf né skýran endi heldur þróast hún í meðförum hóps íslenskra fræðimanna á fyrri hluta aldarinnar í takti við tímann og í togstreitu við viðurkenndar hugmyndir almennings um sög- urnar. Ef tengja á útgáfustarf Halldórs Laxness við þessa hefð er nauðsyn- legt að gera sér grein fyrir hvar kenning íslenska skólans var á vegi stödd árið 1941 þegar tilkynnt var um væntanlega útgáfu Halldórs á Laxdœla sögu. Nærtækasti vitnisburðurinn um það er rit Sigurðar Nordals um Hrafnkötlu sem út kom árið 1940. Þar fullyrti Sigurður, eins og frægt er, að Hrafnkels saga væri skáldskapur frá rótum, með „öll einkenni ágætrar skáldsögu“.12 II Jón Hnefill segir í grein sinni hæpið að telja Hrafnkötlu tímamótaverk ís- lenska skólans því að þar sé „um einstaka rannsókn að ræða, sem [Sigurður Nordal] varar við að draga af almennar ályktanir14.13 Vissulega leggur Sig- urður áherslu á að niðurstaðan varðandi Hrafnkels sögu eigi ekki sjálfkrafa við um aðrar íslendingasögur - rannsaka beri hverja sögu „sem gaumgæfi- legast út af fyrir sig“ (s. 70). Aftur á móti ræðir hann á lokasíðum bókar- innar almennt um kenningar íslenska skólans, metur árangur undanfarinna áratuga og leggur drög að óformlegri stefnuskrá fyrir þau ár sem í hönd fari. Sigurður segir þar meðal annars: Þær rannsóknir á efni Islendinga sagna, sem í raun og veru hefjast með ritgerð Kon- ráðs Maurers um Hænsa-Þóris sögu, var haldið áfram í svipuðum anda af Birni M. Olsen (einkum í ritgerð hans um Gunnlaugs sögu), en nú er loks reynt að þoka áleið- is í samfellu í sambandi við útgáfur Hins íslenzka Fornritafélags, - hafa jafnan siglt milli skers og báru. Á báðar hendur hafa verið skoðanir manna, sem vildu leysa við- fangsefnið á einfaldara hátt. Annars vegar hefur verið rótgróin trú á traustleik og ágæti munnmælanna, hins vegar, einkum í seinni tíð, afneitun þess möguleika, að munnmæli geti varðveitt nokkurt sögulegt efni í tvær til þrjár aldir. (s. 77) Sigurður segir að í formálum fyrir útgáfum íslenzkra fornrita hafi verið „tekið miklu meira tillit til hinna gömlu skoðana á sögunum, - skoðana al- mennings á Islandi og þeirra fræðimanna, sem leggja megináherzlu á arf- sagnirnar, - heldur en sjónarmiðs hinna „krítisku“ sagnfræðinga“ (s. 78). Sigurður virðist ekki alveg sáttur við þessa stefnu; annars vegar hafi útgef- endur gert of mikið úr sagnfræði og þætti munnmæla í efni íslendinga- sagna, hins vegar hafi „hlutfallslega verið allt of mikið af fornfræði í þess- um útgáfum“ (s. 78). Hann skýrir þessa áherslu að nokkru leyti með vísan til bakgrunns og menntunar útgefendanna en þarna hafi markaðssjónarmið einnig komið til greina: „Útgáfurnar eru fyrst og fremst gerðar handa ís-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.