Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 90

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 90
88 SVEINN SKORRI HÖSKULDSSON ANDVARI Og eg skal þá byrja á því, að lífið er í mínum augum mikilvægast og dýrmætast af öllu. Ekki að sjálfsögðu lífið í þessum líkama okkar, heldur alt það líf, sem vér lifum og eigum fyrir höndum að lifa. Eg lít svo á, sem öll list í bókmentunum eigi að vera í þjónustu þess. Öll list, sem stefnir að því að gera það öflugra, hvort heldur það er með gleði eða fegurð eða góðleik, er dýrmæt. Vanti þetta alt, vekur það enga samúð hjá mér, jafnvel þótt um ómótmælanlega snilli sé að tefla. [-] Og eg er sannfærður um það, að fagurt form er göfgandi fyrir mannssálirnar. En eg fæ ekki skilið, hvernig hjá því verður komist að meta efnið, hugsanirnar mest. Jafnvel þeir menn, sem mest gera úr forminu, telja listina eiga sitt takmark algerlega í sjálfri sér, og að henni komi þarfir lífsins ekkert við, þeir leggja aðaláherzluna á hugsanirnar, hugarstefnuna, þeg- ar þeir fara að meta gildi bókmentanna frá liðnum tímum. Það eru hugsanirnar, sem hafa valdið straumhvörfum og ráðið framþróun mannlífsins. [-] Og eg er sannfærður um, að mennirnir séu þess verðir, að þeim sé hjálpað. Það er sannfæring mín, að mennirnir séu góðir, ef nógu djúpt sé eftir grafist. Eins og heyra má hljómar hér bergmál af þeim boðskap Taines og Zolas, sem Brandes flutti Norðurlandamönnum, að skáldin ættu í verkum sínum að gerast læknar mannfélagsmeina. Loks getum við sagt að á öllum sínum langa höfundarferli sé Einar im- pressionisti í stíl sínum. Brögð hans miða að því að ýta höfundinum og sjónarmiðum hans út en leggja áherslu á áhrif umhverfisins. Þessi stíll forð- ast skarpa drætti hinna hvössu útlína en dregur líkt og gagnsæja slæðu yfir sviðið. I því skyni nota höfundar impressionismans mjög óeiginlegar líking- ar. í stað þess að sögumaður troði fram og fullyrði: - Hann varð hræddur - skýra þeir aðeins frá því sem hver og einn má sjá: - Það var eins og hann yrði hræddur. Sömu mýkt útlínanna kalla fram ýmis óákveðniorð eins og nokkuð, eitthvað, töluvert. „Og einhver töluverður hluti af bæjarmönnurn heldur, að þú hafir drepið mann,“ segir Sölvi gamli við son sinn Eggert rit- stjóra í Sálin vakncir. Aþekk áhrif hefur það stílbragð Einars, sem hann var hvað frægastur fyrir, úrdrátturinn. I stað þess að segja: - Þetta er sennilegt, sagði hann: - Þetta er ekki ósennilegt. Eitt einkenni impressionista er dá- læti þeirra á blöndun lita. Gott dæmi þess höfum við í upphafskafla Gulls'. A björtum sumardegi, eins og þeim sem nú skal sagt frá, er alt blátt, öll hin mikla umgjörð Reykjavíkur blá, himininn blár, hafið blátt, fjöllin blá - alt hjúpað blárri töfraskikkju - ekki einlitri samt - skikkju með óteljandi litbrigðum, alt frá dökk- bláma suðurfjallanna, sem stundum er nærri því sorti, upp í ljósbláma lognrákanna, sem er nærri því hvítur - alt blátt, blátt, yndislega og undarlega blátt. V Sem rithöfundur iðkaði Einar H. Kvaran allar þrjár klassískar greinar bók- mennta: ljóðlist, sagnalist og leikritun. Raunsæisstefnan með öndverðum kröfum sínum um hlutlægni og tilgang
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.