Andvari - 01.01.1907, Síða 92

86
Um æskuárin
íslandi til þess að fræða íslendinga uin að þeir sjeu
norskir!
Nú á dögum verður oft mikil breyting á skömm-
um tíma; þess vegna er tið vor alvarleg og athuga-
verð. Vjer megum því gæta vor íslendingar og vera
við því búnir að vernda tungu vora gegn útlendum
málum, bæði ensku, dönsku og norsku. Utlendingar
munu nú, er frjettaþráður er lagður til landsins,
koma margfalt fleiri en áður. Þeir munu sveima um
landið og þá er tungu vorri og þjóðerni töluverð
liætta búin, ef vjer gætuin vor eigi, og vekjum eigi
tilfinningar hjá alþýðu manna og ást hennar á hinu
fagra og hreina máli voru. Til þess að vernda
tungu vora og þjóðerni er ekkert ráð betra en að
reisa góðan lýðbáskóla, og vekja meiri ást á tungu
vorri og æltjörðu, en nú á sjer stað. En vjer þurf-
um góðan lýðliáskóla bæði til þessa, og til þess að
vekja og\ liefja allan almenning, til þess að lyfta
undir bændur og koma þar með allri þjóðinni á
nýja framfara- og hagsælda-braut. Vjer þurfum góðan
lýðháskóla til þess að vernda alt það, sem gott er
og fagurt í þjóðlifi voru og bókmentum, gera æsku-
lýðnum það kunnugt, svo að það beri þúsundfaldan
ávöxt. Vjer þurfum góðan lýðháskóla, brotinn af
íslensku bergi, runninn af íslenskri rót, með íslensk-
um merg, holdi og blóði til þess að
»efla alla dáð,
orkuna styrkja, viljan hvessa,
vonina glæða, hugann hressa,
íarsældum vefja lýð og láð«.
IV.
Síðan hinn fyrsti lýðháskóli var settur á stofn í
Rödding á Suður-Jótlandi (1844), eru 62 ár, en nú
eru yíir 70 lýðháskólar í Danmörlcu, 15 í Noregi, 30
eða rúmlega það í Svíþjóð, yfir 20 á Finnlandi, þar