Andvari - 01.01.1907, Side 162

ir>6
J’jóðfundurinn 1851.
Irúinn upp ræðu, álasaði þinginu fyrir þingsköp sín og
meðferð málanna, kvaðst ekki geta lengt þingtimann, og
sagði jafnskjótt í nafni Yðar Hátignar þingi slitið—. Forseti
þingsins hjelt engum svörum uppi ai' þíngsins hálfu, og
neitaði framsögumanni stjórnarskipunarmálsins um orðið,
þá er hann beiddi að mega svara ræðu konungsfulltrúans
og skyra frá, liversu á málunum stæði, og hversu þar var
rangt hermt í öllum atriðum ræðunnar. Ihngmönnum gafst
heldur enginn kostur á, að lýsa því, sem þeir að öðru leyti
voru fúsir til, að vera á þingi það sem eptir var fyrir ekk-
ert, svo það væri i engri grein þcim að kenna, að loforð Yð-
ar Hátignar brigðist. þegar nú þannig var komið, völdu
þingmenn þá aðferð, sem mest samsvaraði þeirri virð-
ingu, sem þeir bera fyrir umboði Yðar konunglegu Hátign-
ar, þó þess þýðing hljóti að vera hjer öldungis misskilin
af konungsfulltrúanum, og því trausti, sem vjer berum til
Yðar konunglega orðs, að það standi eptir sem áður stöð-
ugl og óraskað. Vjer mótmæltum því þá þegar í nafni
Yðar Hátignar sjálfs og Yðar skýlausa loforðs, og i nafni
þjóðar vorrar, þessari aðferð konungsfulltrúans, og áskild-
um oss rjett til að bera fram kæru um hana fyrir Yðar
konunglegu Hátign. Vjer lýsum því og hjermeð, að vjcr
álitum ekki fyrirheit Yðar Hátignar í brjefi frá 23. sept.
1848 vera uppfyllt, íýr en þing lijer á landi, kosið á þann
hátt, sem kosningarlög 28. sept. 1849 mæla fyrir, hefir með
fullu frelsi fengið að ræða og leggja að sinu leyti sam-
þykkt á grundvallarreglurnar um stöðu Islands i ríkinu, og
vjer mótmælum hátíðlega lagagildi allra þeirra ákvarðana
með tilliti til þessa lands, sem gjörðar kynnu að verða
uin þetta efni, án þess landsmenn hjer fái þari fullkominn
þann atkvæðisrjett, sem þeim ber með rjettu.
Vjer dirfumst að bera fram fyrir Yðar Hátign einkan-
lega það atriði í máli þessu, sem virðist vera aðalágreinings-
atriði milli þingsins og konungsfulltrúans: Fað liversu
langt þau rjettindi nái, sem Yðar Hátign heflr veitt þinginu
til að segja álit sitt um stjórnarskipun landsins eptirleiðis.
þingmenn þykjast nú að vísu hal'a mikla ástæðu til að ef-
ast um, að konungsfulltrúi þessi haíi verið allskostar fær
um takast liið mikilvæga starf á hendur, sem honum var
boðið, bæði sökum vanþekkingar bans og stirðleika að ræða
á voru máli, þareð hann talaði þvínær aldrei nokkurt orð,
nema sem hann hafði áður samið, og las upp af skrifuðum
blöðum, og sökum ókunnugleika á málunum sjálfum og á
skoðun stjórnarinnar, svo að hann þessvegna hefir á ann-