Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1914, Síða 133

ALMANAK 1914.
123
víðar aS. Fyrsta áriS, sem D. Mörkeberg stýröi því, voru (írá.
12. júlí til 31. oct. 1899) unnin 14,635 pd. af smjöri; fengu
bændur.þá aö vinnnukostnaöi frádregnum 17 cts. fyrir pd.
Þó óx framleiöslan árlega eptir það svo mjög, aö áriö I9°9
frá 1. maí til 30. april 1910 voru búin til 123,639 pd. af smjöri,
og var þaö mest, sem búiö var til á einu ári; en jafnaðarlega
voru unnin 80 til 100 þúsund pd. á ári. Áriö 1909 borgaði
stjórnin bændum að frádregnum vinnukostnaöi 22 cts. fyrir
pd., og mun þaö hafa verið það hæsta verö, sem hún borgaöi.
Fullnaðarreikning fyrir andviröi smjörsins fengu menn eptir
hverja sex manuði. — Árið 1910 mun Dominionstjórnin hafa
hætt aö veita forstööu verkstæðinu og afhent fjelaginu þaö.
Á árunum 1910—11 minnkaöi aösókn aö verkstæöinu og voru
til þess ýmsar orsakir. Nokkrir voru það, sem hættu að
mjalta kýr'sínar, þótti, sem var, kostnaðarminna að láta kálf-
ana ganga undir, og meira verðmæti í þeim á markaönum en
kálfum er fært var frá og tnun það hafa veriö á vissu aldurs-
stigi; um sama leyti var sett upp smjörgerðarverkstæði á Ev-
arts, sem að minnsta kosti gjöröi betur í oröi kveðnu, svo
þangaö sneru nokkrir, sem áöur skiptu v!ð verkstæðiö á
Markerville; en svo fjell sú stofnun alveg um koll. Enn var
það, að í grenndinni byrjuðu einhverjir, sem ekki voru því
vaxnir, á ostagjörð, og þótti sumuni, sem þeir heföu þar bet-
ur fyrir vöru sína og uröu því ginntir til aö hætta viö smjör-
gerðina. en þessar ostagjöröarkrár hjöðnuðu niöur sem
vatnsbóla eptir lítinn tíma, og gjöröu lítið annað en illt eitt,
því allt þetta varö til þess aö koma reiki á ráö manna og
sundra samvinnunni. Við allt þetta fækkaöi svo viðskipta-
mönnum smjörgeröarfjtflagsins á Markerville, aö í april
l9l2 sá fjelagsstjórnin fram á, að smjörgerðin yrði svo lítil,
að vinna við hana myndi ekki borga starfskostnaðinn. Var
þá eigi annað sýnna, en aö hætta yröi smjörgerö, að minnsta
kosti yfir vetrartímann; það þótti all-illt, því nokkrir voru
þeir, sem fluttu rjóma allt árið. Varð þá það aö ráði, að
stjórnarnefndin leigði D. Mörkeberg verkstæðið og smjör-
gerðaráhöldin til þriggja ára; hafa bændur síöan flutt til
hans rjómann; hefir hann borgað andvirði smjörfitunnar á
hverjum 14 dögum; hæst verð hefir veriö 32 cts. pd., en aldr-