Árbók Háskóla Íslands - 02.02.1923, Page 84

VÖLUSPÁ
n
þar sem hann selur mönnum reyrsprota í hönd, en i raun
og veru er það spjót (Gautreks saga, Styrbjarnar þáttur).
Lik þessu er sagan um Loka: hann selur Heði viðarteinung-
inn í hendur, sem sýnist grannur (og sveigjanlegur), en
stendur þó í gegnum Baldur þegar honum er skotið. Völu-
spá gerir að vísu ráð fyrir, að Höður sé veginn i
hefndar skyni: annars kæmi þeir Baldur ekki til sögunnar
saman eftir Bagnarök (62. v.). En hitt er vafasamara, að
skáldið hafi álitið þörf að segja frá því, sízt að hann hafi
kveðið svo að orði að kalla Höð Baldrs andskoia.T) Pvi verð
ég að álíta, að vísan um Vála og hefnd hans eigi betur
heima i Baldrs dr. Þar kemur sem eðlilegt svar við spurn-
ingu óðins: hverr mun heipt Heði hefnt of vinna . . .? —
vísan: Rindr berr Vála o. s. frv. Reyndar er það rétt, sem
Boer hefur bent á (Kritik, 352), að visan er 10 visuorð í
Baldrs dr., líkast því sem viðkvæði völunnar: nauðug sagðak,
nú mun ek þegja — sé bætt við heila visu (og þá tekna úr
öðru kvæði). En þetta mætti ef til vill skýra með því, að
hugsa sér Baldrs dr. samda eftir öðru eldra kvæði (sjá að
framan bls. 21). Og það vegur ekki upp á móti þvi, að visan
er bersýnilegur fleygur i Völuspá: 1) hún sundurskilur fyrra
helming 32. og siðara helming 33. v., sem auðsjáanlega eiga
að vera saman. Harmur Friggjar er yfir vigi Baldurs, ekki
hefndinni fyrir það; 2) hún verður sjálf klofin í tvent, eins
og hún nú stendur, og sést greinilega, hve miklu betur fer
á þvi, að hún sé í einu lagi. — Orðamunur er talsverður i
Völuspá og Baldrs dr., og er orðalagið alt upprunalegra í
síðara kvæðinu, eins og vænta mátti. i
33. vísa.
Fensalir. Svo nefnir Snorri líka bústað Friggjar, en nafnið
kemur ekki fyrir i kvæðum, nema hér. Minna má til saman-
burðar á Sökkvabekk, bæði nöfnin þýða sama: höll í (sjávar)-
djúpinu, og Sága er vafalaust ekki annað en eitt af nöfnum
Friggjar. Edzardi setur nafnið i samband við drekkingar-
fórnir (í tjörnum og flám, Germania XXVII, 330 o. áfr.), en
1) Lýsingin á Loka bundnum virðist miklu fremur standa í Völu-
spá, samkvæmt öllum anda kvæðisins, til pess að benda á hœítana,
sem af Loka stafar, en til pess að sýna mátt guðanna, sem í hefnd-
inni kemur fram.