Búfræðingurinn - 01.01.1942, Blaðsíða 44

BÚFRÆÐINGURINN
42
-verður tapið tilfinnanlegt, þegar þess er gætl, að það á sér stað
aðallega úr þvaginu. 4ítla má, að tapazt hafi um % af köfnunar-
efni þvagsins, þegar mómold var notuð, en um helmingur þess
eftir hálm. Og þetta varð á fyrsta hálfa sólarhringnum.
Flórinn þarf því að vera svo útbúinn, að þvagið geti, strax
og það kernur frá dijrunum, runnið i þvaggryfjuna.
Flórinn skal gerður úr sterlcri, lagarheldri steinstey]>u.
Breidd hans skyldi vera ekki minni en 80—-100 cm og halla frá
bás að gangstétt uni 6—8 cm og jafnfranit að niðurfalli í
þvaggryfju um nál. 1,5 cm á hverjum 1 m. Dýpt flórs er nægileg
8—10 cm. Víða eru flórar hafðir of mjóir. Hinn l'asti áburð-
ur stíflar þá þvagið, flórinn er stöðugt blautur við básinn, og
þegar kýrnar stíga niður í hann, verða þær blautar og skit-
ugar og hera síðan þau óhreinindi með sér upp á básinn o. s.
frv. Sú saga er of vel þekkt í flestum fjósum hér á landi. Til
varnar þessu og því, að kýrnar skíli á básstolekinn, hal'a verið
fundin upp ýmis ráð, t. d. hreyfanlegar jötur, þar sem Iiægt er
að lengja básinn, eí'tir að kýrin hefur lokið við að éta. Hver
jata er þá sjálfstæður kassi, sem er hreyfanlegur í stefnu
bássins. Þegar kýrin étur, er honum ýtt fram, þannig að
kýrin stendur með afturlappirnar aftur á básstokk, og er því
ekki hætta á, að hún óhreinki hann, er hún lætur frá sér saur
og þvag. Eftir gjöf er básinn lengdur, svo að kýrin hefur
meira rúm og stendur síður í flórnum. Sumir hafa fremri hlið
jötunnar (sem snýr að básnum) á hjörum og leggja hana svo
inn i jötuna (frá kúnni) eftir fóðrun. Lengist þá básinn. Sumir
liafa járnhring festan í aftanverðan básinn og bregða bandi
úr honum í annan afturfót kýrinnar, þannig að hún getur ekki
stigið með liann aftur af básstokknum. Er þetta alger vörn
gegn því, að kýr standi í flórnum. Aðrir hafa steypustyrktar-
járnstein 15—20 cin ofan og aftan við básstolckinn í sama skyni.
Þar, sem flórar ern mjóir, þarf iðulega að molca til mgkj-
unni, svo að þvagið geti runnið í þvaggrgfjuna, ef hún er til.
Sumir hafa rennu i flórinn við gangstéttina og yfir henni borð.
Rennur þá ]>vagið niður í rennuna, en borðið varnar því, að
saurinn stífli hana. El' rennan og falsið, þar sem borðiö hefur
sæti, er hreinsað við og við, svo að það valdi ekki ódaun í fjós-
inu, má telja þetta gott. Það hefur einnig verið ráðlagt að láta
flórnum halla að básunum, l'esta síðan skáfjöl við básstokkinn
að ofan með hjörum. Nemur hún þá við flórinn nokkra cm