Búfræðingurinn - 01.01.1942, Side 63

BÚFRÆÐINGURINN
f)l
lega vel gerð og eru að mestu leyti orðin lagarheld, þótt
svo hafi ekki verið í fyrstu. En allt of víða er haugstæðunum
tyllt upp á hóla og lítið eða ekkert gert til þess að varna þvi,
að mykjulögur renni frá þeim. Þannig renna gullstraumar
árlega úr hönduin bænda, svo að miklum upphæðum nemur.
Gömul vel gerð haugstæði geta verið sæmilega góður
geymslustaður fyrir saur áburðarins, en mikil áburðarverð-
mæti hafa farið forgörðum með áburðarlegi niður í botn þess-
ara haugstæða. í Ritthausen í Þýzkalandi var þetta rannsakað
í 500 m2 stóru haugstæði og 90 cm djúpt niður. í þessu jarð-
vegslagi fannst af fosfórsýru 3600 kg og af kalí 3000 kg meira
en í sams konar jarðvegi rétt við haugstæðið. Þessi efni hafa
borizt með áburðarleginum úr haugstæðinu.
Gömul haugstæði má oft bæta með litlum kostnaði. Getur
það oft verið réttmætt, einkum ef safngryfja er til fyrir þvagið.
f. Haughús eða haugstæði. Hér á landi eru engar tilraunir, er
sýni, hvort búfjóráburður geymist betur í haughúsi eða haugstæði.
Skal þvi farið nokkrum orðum um niðurstöður Aarslevtilraun-
anna á þessu sviði, þótt ekkert verði um það sagt, hversu mikið
gildi þær geti talizt hafa hcr á landi. Þess her að gæta í sambandi
við tilraunirnar, að allt þvagið var leitt í þvaggryfju og þangað
seig einnig mykjulögur frá haughúsinu og haugnum. Miðað er við
ársáburð undan kúnni. í geymsluna var vegið um 8540 kg af saur
og um 3760 kg af þvagi. í haughúsinu létlist þessi áburður um
1155 kg eða 13,5%, en í haugnum um 8,1%. Þvagið aftur á móti
þyngdist í báðum tilfellum. Aukningin er 233 kg, jægar saurinn cr
geymdur i haughúsi, og er það mykjulögur frá hinum fasta áburði,
en 2480 kg, þegar saurinn er geymdur í haugstæði. Regnvatnið
gerir það að verkum, að þar er mykjulögurinn miklu meiri, og
svaraði aukningin til regnmagnsins. Tap köfnunarefnis var 4,7
kg úr saurnum, hvort sem liann var geymdur í haug eða haughúsi,
en úr þvaginu 1,6 kg (áburðarhús) og 1,3 lcg (haugur, A-fl., áb.
ótroðinn).
Þessar niðurstöður eru að ýmsu leyti sérkennilegar. í fyrsta
lagi er það furðulegt, að hinn fasti áburður skuli ekki tapa meira
köfnunarefni í haug en i haughúsi, þótt allmikið regnvatn renni
i gegnum hann í haugstæðinu. Og í samræmi við ])að virðist
köfnunarefnistap þvagsins lítið minnka, þótt saman við það komi
rúmlega 2000 kg af mykjulegi meira frá haugnum en haughúsinu.
Þetta virðist benda i þá átl, að mykjulögurinn sé ekki auðugur af
köfnnnarefni. Þetta reyndist einnig svo við efnagreiningu. Efna-
magn mykjulagarins frá haughúsi var 0,17% köfnunarefni, en frá