Búfræðingurinn - 01.01.1942, Page 128

Dráttarhestar, tamning þeirra o. fl.
Ei'lir Runólk Sveinsson skólastjóra.
Á síðustu áratugum hafa margir bændur keypt allmikið
af landbúnaðarverkfærum, sem ætlazl er til, að knúin séu
áfrain með hestafli. Þessi verkfæri eru meðal annars plógar,
herfi, heyvinnuvélar, lcerrur, vagnar o. fl. — Plógar þeir, sem
við höfum ált kost á að flytja inn í landið, eru ýmist ætlaðir
fyrir einn eða tvo stóra erlenda drattarhesta, og við jiað er
gerð þeirra og smíði miðuð. Þegar plægt er jneð tveimur
hestum, er, eins og lcunnugt er, ætlazt til, að annar hestur-
inn gangi í plógfarinu, í götunni, en hinn á óbrotna landinu.
Ef plægt er með þremur hestum, gengur einn í götunni, hinir
á landinu. Það getur verið erfitt að stilla svo plóg, sem smíð-
aður er fyrir Lvo hesta, að hann sæki ekki um of inn í landið,
þegar þrír hestar eru settir fyrir hann. En útilokað er, að
fjórum eða fleiri hestum sé beilt fyrir plógana, eins og ]>eir
eru nú, þannig að Jjeir gangi hver við hliðina á öðrum og
aðeins einn gangi í götunni. Það er þó möguleiki á því að
beita t. d. fjörum hestum fyrir tveggja liesta plóg, tveimur og
tveimur og hvoru pari fram af öðru. En seinvirkt er það,
einkum í snúningum. Fyrir herfin má beita tveimur eða
fleiri hestum eftir vild. — Sláttuvélar þær, sem notaðar eru
hér á landi, munu allar vera smíðaðar fyrir tvo hesta. Greiðu-
og ljálengd þeirra er yfirleitt 3% og 4 fet. Á sléttu og hörðu
landi er styltri gerðin meðfærileg og ekki mjög þungur
dráttur fyrir tvo íslenzka hesta. Á síðari árum hefur meira
verið flutt inn af lengri gerðinni og notkun þeirra véla farið
vaxandi. Á misjöfnu landi eru þær þungar í drætti fyrir tvo
íslenzka hesta, og mun borga sig að breyta þeim, svo að hægt
sé að beita þremur hestum fyrir þær. (Sjá 9. mynd.) Þá mun
mega slá með sömu hestunum allan daginn, og fer það betur
með ])á en nota 4 til skiptis. Auk þess mun á þann hátt fást
nokkur vinnusparnaður sláttumannsins.