Búfræðingurinn - 01.01.1944, Side 58

15 Ú F 15 Æ í) I N G U 15 I N N

sáning reynist betri en raSsáning. Of djúp sáning gcfur gisiiiiri ;ikui\
miðað \ ið sania sáðniagn. Uppskera fcr fram eins og fvrir liygg og
liafra, og nota má sömu aðferðir við liirðingu kornstangarinnar. Ur is-
lenzUuræktuðum rúgi má húa til ágætt rúgbrauð, kex og flatkökur.
k. Hveiti.
hað er óliklegri korntegund til ræktunar hér á iandi en rúgur. l il er
bæði vetrar- og vorliveiti, og hafa báðar tegundir vcrið reyndar hér á und-
anförnum árum. Hveitið er axgras, og snúa smáöxiu fíötu liliðinni aö
axstilknuni, smáaxið í hverjum axlið er með 2 ytriögnum, og innan
þeirrn finnast 2—6 blóin, og 1—4 mynda fræ. Sjálffrævun cr venjan, þctt
aðfrjóvgun eigi sér einnig stað. Kornið er iaust við agnir eftir jiresk-
ingu eins og rúgkornið. Kornið er sivalt á neðra lmrði, en með lang-
skoru að ofan cftir endilöngu og fínhært i efri enda.
Hveiti ])arf frjÓsaman og næringarríkan jarðveg og hiýja verðráttu,
svo að eigi cru miklar Jiltur fyrir, að ræktun ]>ess liér á landi muni
takast. Verður þvi cigi sagt náið um ræktunarkröfur ]iess og þeirra
ö korntegunda, er nú hafa verið greindar. Það er aðeins í beitustu og
beztu sumrum, sem snemmsprottin vorhveitiafbrigði ná viðunandi
þroska, og venjulega aldrei þeirri kornþyngd, sem móðurfræið bafði.
Nokkur afbrigði af vorliveiti hafa verið rcynd. Af þcim eru 2 frá
Kanada. Annað þeirra, Kawordshvciti, þroskaðist allvel l!);i.r) og l!),'i(i, en
kornjiyngd var 23—2!) g eða tæplega það, sem móðurfræið vigtaði, iniðað
við siðari töluna. Norskt vorhveiti, eins og Áslivciti, nær hér slæmum
þroska, % al' því, sein það á að hafa, og þaö i góðu ári eins og 1!)!(!). Þau
afbrigði, sem liafa náð mestri korn])yngd (1000 korna vigt), eru frá Svi-
þjóð, og varð árangurinn, hvað þyngd og grómagn snertir, allgóður 19.i!)
og fcr hér á eftir:
1000 korn (Irómagn
t>y>'g. g o/o
Diamant II 32,3 91
Diamant I 34,1 77
Dalavorhvciti 36,3 <31
Eylgiavorhveiti .... 36,3 05
Um uppskeru er ekki vitað, þvi að þetta voru smá sýnishorn, ræktuð
í röðum. En ég leit svo til, að liún hefði verið lieldur minni en á byggi
því, er fékkst við svipaða ræktun á sama stað og ineð sömu aðferð. En
]>ó að vorhveitið hafi eigi gefið alveg eins stórt korn við ræktun hér, þá
hcfur lir því fengizt ágætt mjöl, sem liefur vcrið unnt að haka úr brauð
og kökur. En enn scm komið er, má teljást frcmur óvist, að ]>að nái þeim
þroska, er ]>arf lil ]>ess, að um viðunandi bveiliframleiðslu sé að ræða.
Arið 193!) og eins 1941 (1940 þroskuðust ]>essi 4 afbrigði ckki) náðu öll
afbrigðin sæmilegum ]>roska, og mest heíur koruþyngdin verið af Dia-
mont I og Eylgia, scin náði ]>yngd móðurfræsins.
Við vorliveitirækt þarf að sjá fyrir hrcinum, vel ]>urrum jarðvcgi i
góðri rækt, sem liallar mót suðri og sól. Bera þarf hæfilega í með kali,
fosfórsýru og köfnunarefni og á réttum tima, |>. e. fyrir sáningú, og koma