Búfræðingurinn - 01.01.1944, Side 101
B U F R Æ Ð I N G U R I N N
99
crlendu fræi. En síðasti dálkur töflunnar grcinir frá, liver tegund
hefur gróið mest, en það er fræ frá beztu fræárum, þegar nýting
liefur orðið bezt. Sýnir þessi tala, að íslenzkt grasfræ getur náð
eins miklu grómagni og erlent, og ætti með bættri ræktun og hirð-
ingu upþskerunnar að vera hægt að ná betri árangri en meðal-
tölin sýna, einkum með þvi að þurrka fræið aukdlega eftir þresk-
ingu og hreinsun. En það hefur aldrei verið gert nema á smásýnis-
hornum og þá til þess að sanna gildi þurrkunarinnar. Mcðaltölin
verða því að skoðast eftir þeim ástæðum, er við hefur verið búið.
Árangur ]>essi er af byrjunartilraunum og misjöfnum sýnishornum
frá mismunandi ræktun, veðráttu og nýtingu fræsins. Þetta yfirlit
sannar og þá staðreynd, sem kom fram við frærannsóknir mínar á
íslenzk-ræktuðu grasfræi frá 1923—1925 og skýrt er frá i Búnaðar-
ritinu 192(i (bls. 250—303), að íslenzk-ræktað fræ er oftast (þegar
það nær fullum þroska) mun þyngra en erlent. Og er það tvimæla-
laust mikill kostur, svo framarlega sem grómagn er eins mikið. En
]>að má eflaust auka með meiri þurrkun en unnt hefur verið að
láta í té við frærækt og fræræktartilraunir þær, sem hér um ræðir.
Fyrir utan j)ær tegundir, sem rætt er um frærækt af, eru taldar
(i aðrar tegundir i eftirfarandi yfirliti, og liafa þær allar náð eðli-
legri fræþyngd, en gróið misjafnlega vel, en allar |ió náð háu gró-
magni nema axhnoðapuntur. Af tágavingli er vel hægt að rækta
fræ, en cr verra gras en hávingull og því ekki eftirsóknarverö
framleiðsla. Af axlmoðapunti og vallarfoxgrasi er ekki frærækt
framkvæmanleg enn sem komið er. Þrjár síðustu tegundir yfir-
Jitsins eru að minu áliti gildislitiar til fræframleiðslu og túnræktar,
]>() að jiær gefi oftast þroskað gott fræ.
(írómagn og fræþyhgd í:i gvastegun da frá 192.Í -42.
Sýnis- Gró- Gró- 1000 fræ Mesta
Tegund: Ár horn liraði niagn vega g gróni. <>/o
Máliðagras .... 1923—’'42 71 56,2 75,8 1,052 98
Hávingull . . 1931—’42 37 49,6 73,1 2.240 91
'l'únvingull .... . . 1923—''42 174 53,2 66,7 1.090 96
Hýgresi enslít . 19.32—’'42 19 43,0 63,0 2,201 96
Valla rsveifgras 1923—’'42 78 41,5 60,0 0,401 90
Hásveil’gras . .. . . 1928—’38 12 (i7,4 80,3 0,284 97
Mjúkfax . . 1924—’42 18 80,0 91,1 4,531 97
TágavinguJl . . . . . 1934—’'42 7 54,8 73,1 2,560 93
Axhnoðapuntur . 1934—’'4 2 3 8,5 40,3 0,999 57
Vallarfoxgras . 1932—’'41 13 56,3 64,8 0,431 96
Snarrótarpuntu r 1923—’41 38 48,4 58,1 0,261 92
Blásveifgras 1930—’'42 8 44,3 66,0 0,411 91
Fjallafoxgras . . 1929—’'3.3 4 97,3 99,0 0,475 100