Búfræðingurinn - 01.01.1944, Síða 107

B U F R Æ Ð 1 N G U R I N N
105
Lækning: Strax og júgurbólgu verður vart, á aÖ hafa við
liana heila hakstra eða baða júgrið úr snarpheitu grænsápu-
vatni og mjólka hinn sjúka júgurliluta uin leið. Þetta er gert
ckki sjaldnar en á ldukkutíinafresti fyrst í stað, en síðan
sjaldnar. Sé þannig farið að, strax og bólgunnar \erður vart,
ei oft hægt að vinna bug á henni á 1—2 dögum. Þegar bólg-
an fer að minnka, er ágætt að viðhafa létt nudd ásamt góð-
um júgurbólguáburði, t. d. kamfóruáburði. Vitanlega geldist
kýr, sem fær ji'igurbólgu, og græðir sig ekki að fullu aftur á
því mjólkurskeiði, jafnvel þótt bólgan virðist með öllu horf-
in. Ef kýrin er lvstardauf og með hægðalregðu, er golt að
gefa henni Vz kg af glábersalti í fernu lagi, 125 g fjórðu hverja
klukkustund. á'ið sótthitá þarf hitaskammta eða Sulfanilamid.
—• Sú lækningaraðferð er einnig mikið notuð að dæla
bakteríudrepandi lyfjum inn í júgrið. Lyfjum jiessum er dælt
inn i júgrið mjög útþynntum, og eru þau áður hituð upp í
blóðhita (38- -39° C). Lyf þau, sem helzt eru noluð í þessu
skyni, eru: Rivanol, Trypáflavin og Entozon.
2. Spenakvillar.
a. fíólgn getur komið í spena af ýmsum orsökum. Oftast er
um áverka að ræða: stigið er ofan á spenann af nábúakú, eða
kýrin stigur ofan á sinn eigin spena, er hún stendur upp,
speninn rekst í, klemmist við milligerð o. s. frv. — Enn frem-
ur getur bólgan stafað af bólgusýklum, sem komast i sniásár
cða rispu á spenanum. Oftast er aðeins neðri hluli spenans
bólginn, en einnig getur speninn verið allur jafnbóiginn. Spen-
inn er viðkvæmur og oft heitur. Kýrin lætur illa við mjöltum.
Slundum stíflast spenarásin, svo að nota verður mjólkur-
pípu til þess að ná mjólkinni.
Lxkning: Bezt er að setja hórvatn (3—4%) eða blý-
Aatpshakstur á spenann, en smyrja hann siðan vel i júgur-
smyrslum, þegar hólguna dregur úr. Séu sýklar valdir að
bólgunni, reynast sótlhreinsandi áburðir bezt. Bezl er að
nota ekki mjólkurpípur lil þess að ná mjólkinni, cf hægt er
að komast hjá því. En verði ekki hjá því komizt, skal sjóða
mjólkurpípuna og sótthreinsa spenann.
b. Afrifur og sár á spennm. Kýr, sem ganga mikið á vot-
lendi, t. d. rauðamýri, fá oft afrifur á spena. Myndast þá oft