Búfræðingurinn - 01.01.1944, Side 154

152
B Ú F R Æ Ð I N G U R I N N
cn liklegt má telja, að það sé 12—15 stig, ef til vill smálækkamii
(lagana áður en út er sett. En þvi lægri sem hitinn er, því fyrr þarf
að setja kartöflurnar i moldina.
Eini gallinn við að gróðursetja kartöflurnar úti í garðinum svo
snemma, sem hér er gert ráð fyrir, er frosthættan. Frost á þeim
tima gerir venjulega ekki tjón, þótt húið sé að setja niður kartöflur
á venjulegan hátt, ef þær eru ekki farnar að koma upp. Hins vegar
getur grasið á hinum gróðursettu kartöflum eyðilagzt með öllu, og
þá er hagnaðurinn af moldarspiruninni enginn.
Á síðastliðnu vori komu mikil frost snemma í júnhnánuði, eftir
að búið var að setja niður. Bóndi einn í Andakílshreppnum, Sig-
urður Sigurffsson á Ytri-Skeljábrekku, var þá húinn að gróðursetja
allmargar moldarspíraðar kartöflur og bjóst við, að þær mundu
allar eyðileggjast. Hann notaði það ráð með góðum árangri að
breiða yfir plönturnar pfirbreiðslur þtcr, er hann notar á sumrum
yfir hey. Fer frásögn Sigurðar um jietta hér á eftir:
„Samkvæmt tilmælum þínum í sumar sendi ég þér lýsingu af
reynslu minni með að verja kartöflugrös nælurfrosti. Fyrir nokkr-
um árum las ég grein eftir Klemenz á Sámsstöðum um moldar-
spírun kartaflna. Ég hef í smáum stíl notfært mér þessa aðferð sið-
an og reynzt lnin ágætlega. Ég lýsi aðferðinni ekki hér, því að um
hana má lesa í Búfr. 1942 eftir G. .1. og víðar. Ég vil þó geta þess,
að ég hef ekki gróðurhús, en set i kassa, sem ég hcf svo á hlýjum
og björtum stað. Þessar kartöflur þarf maður svo að setja út i 'garð-
inn um sama leyti og aðrar kartöflur eru settar niður. En það er
vanalega það snemma, að hætt er við næturfrosti, og getur það
eyðilagt fyrirhöfnina við moldarspirunina.
Að vorinu finnur maður oftast, hvort frost verður þessa eða
hina nóttina. Ef liklegl er, að svo vcrði, tekur maður hcssianstriga
(heyyfirbreiðslurnar) og breiðir yfir grösin. Það er mjög fljótlegt,
en' gæta verður þess að taka ekki ofan af þeiiri, fyrr en þau eru
orðin þíð, því að vitanlega frjósa þau svo að segja jafnt undir ein-
földum striganum, en hann ver því, að þari þiðni of fljótt. Þreifaði
ég glöggt á þessu s. 1. kuldavor (1943). Þá sett ég út 2(i. maí 150
stykki af moldarspiruðum kartöflum, en 3. júní gerði nÖrðarikulda.
Eg var bundinn við störf og mundi ekki eftir kartöflunum fyrr en
kl. 1114 um kvöldið. Þá var komið 5 stiga frost og grösin auðvitað
frosin. Eg breiddi yfir, eins og ég var vanur. Norðanstormur og
frost stóð í 2 sölarhringa, cn grösin nrin voru óskemmd eftir sem
áður. Fyrst í júlí fórum við að taka þessar kartöflur upp. Þær voru
stórar og góðar og gáfu 18—20-falda uppskeru, en í srima garðinum
fékk ég 5-falda uppskeru með venjulegri setningu."
Guðm. Jónssoii.