Búfræðingurinn - 01.01.1944, Page 156
Ný kerrujárn.
Á Blönduósi á heinia járnsmiður, er heitir Jón Benónýsson,
athugull maður og hugvitssamur uin margt. Árið 1941 fann
liann upp og smiðaði nýja gerð af kerrujárnum, en endurbætti
l>au nokkuð 1942. Hefur hann nú smíðað nokkur slík og þau
likað vel. Fyrir milligöngu Guðmundar Jósafatssonar í Aust-
urhlíð fékk Bændaskólinn á Hvanneyri Jón hingað suður í
febrúar 1944, og setli hann járn sín á eina kerru til reynslu.
Virðast mér þau vera mjog góð og mikil framför frá því, sem
mi tíðkast. Aðalkosturinn við þessi járn er sá, að það má opna
og loka kerrunni að aftan, um leið og hún er opnuð að framan
og hvolft lir henni, án þess að fara aftur fyrir hana. Er þetta
talsverður sparnaður á tima og auk þess hreinlegra og þægi-
legra, ef vanstilltir hestar eru fyrir kerrunni. Járn þessi kosta
nú (i febr. 1944) kr. 120,00 á Blönduósi. Jón Benónýsson tel-
ur, að hann muni geta smíðað eitthvað af þessuin járnum fyrir
l,ændur, þótt í öðrum héruðum væri en Húnavatnssýslu. En til
J>ess þarf hann að fá gefið upp lengd á hotni kerrukassans
(utanmál) og dýpt kassans (utaninál). Væri gott fyrir hún-
aðarfélög eða búnaðarsambönd að fá ein slík járn, en síðan
mætti smíða eftir þeim í viðkomandi héraði.
Hér á eftir eru nokkrar myndir og teikningar af þessum úl-
húnaði. Skýra þær sig að mestu sjálfar. Á 1. og 2. mynd sést
framan á kerrukassann opinn og lokaðan, en á 3. mynd sést,
hvernig gaflinn að aftan opnast, þegar hvolft er úr kerrunni.
Hér fer á 'eftir stult lýsing á kerrujárnunum:
.Undir hotni kerrunnar endilöngum liggur járnteinn. Á hann
er að aftan fest járnplata (a), sem er bogin lítið eitt lit að of-
an. Á fremri enda teinsins er fest járn (b). Beygt er upp á
neðri enda þess lítið eitt (Sjá teikningu 1).), og gengur sú
hrún inn í fals á járnplötu (c), en sú plata er fest á planlca-
hút þann (e), er liggur á milli kjálkanna (d). Á járninu h eru
tvö eyru (f). í gegnum þau gengur járnteinn g niður i fals á
járninu h. Á öllum teikningunum er kerran lokuð. Þegar hún