Búfræðingurinn - 01.01.1944, Page 159

B U F R Æ ÐINGUIUNN
1:17
þar til or herðir á keðjunni, sem varnar þvi, að stöngin fari þvcrt
fyrir sleðann, og gerir auðvelt að snúa honum.
Þennan sleða má nota til dráttar á veturna, ef keflin eru tekin
undan honum, og má þá setja á hann pall eða rimladekk, eftir því
til hvers hann er notaður. Ef um heyflutning er að rœða, hvort
sem er að sumri eða vetri, þá má hafa pall úr rimlum, og getur
hann staðið út af til hliðar og aftur af eftir þvi, sem hverjum þykir
lientugt. En sé hann notaður tit áburðarflutnings eða grjótaksturs,
er hægt að hafa þéltan pall með lausum karmi utan með. Á þessum
sleða hef ég dregið 800—1000 kg í góðu dráttarfæri á vetrum. Ágætt
er að fœra stórt grjót úr flögum með honum. Má ýmist láta það
á með gálga eða velta því, þar sem hæðin er lítil. Taka má stöng-
ina frá og beita 3 hestum fyrir, ef þess er þörf. Einnig má nota
hann til að valta með í smáum stil, sé grjót sett á pallinn.“
Þessi sleði Kjartans er í aðaldráttum svipaður að gerð og
sleði Hjörleifs Björnssonar að Hofsstöðum, en þeini sleða er
lýst í 7. árg. Búfr., 131. bls.
Vorið 1943 smíðaði Kjartan sleða og notaði hann við liirð-
ingu á heyi s. 1. suinar. Kjartan lýsir sleðanum og vinnubröð-
mn sínum á þessa ieið:
„(íerð sleðans er að allverulegu leyti svipuð Steindórsstaðasleð-
anum. Undir honum eru (i eikarhjól. Eru miðhjólin örlítið neðar,
þannig að „legur“ þeirra eru undir kjálkunum, en grópaðar upp í
kjálkana á hinum hjólunum. Þetta gerir mun anðveldara með alla
xnúninga á slcðanum, þar sem aðalþunginn hvílir á miðhjólunum.
Á þeim þurfa því ásarnir að vera sterkari eða um %", en %" í hin-
um. Legur úr pípum eru festar inn í hjólin, og snúast þau um ás-
ana. Tvær lausar grindur cru í sambandi við sleðann, þannig að
hægt er að láta hlassið á aðra, á meðan sleðinn fer heim að hlöðu
með hina hlaðna. Sleðanum er ek*ð að heyinu, sem búið er að
draga saman í fúlgur (hrúgur), laopirnar á grindinni eru settar
niður, og lyftist þá grindin frá sleðanum. Honum er ekið undan og
að liinni grindinni, sem nú er búið að láta á. Sleðanum er ekið
aftur á bak undir grindina og lappir hennar látnar falla upp. Til
þess eru 4 þeirra (þær aftari) á hjörum (c og d), en þær fremstu
ganga beint upp og niður (h), og má festa þær með „splittum“.
Þær gera það að verkum, að grindin detlur ekki, meðan hún er
hlaðin. Fjórir skákubbar eru ofan á kjálkunum. Þeir eru til jiess, að
auðveldara sé að fella grindina á sleðann.
Þegar komið er með sleðann heim að lilöðunni, er honum ekið
aftur á hak að hlöðuopinu. Þar er tvöföld hlökk fest í reipi, sem
er utan um heyið, en inni í hlöðunni cr cinföld hlökk. Endi
kaðalsins, sein gengur í gcgnum blakkirnar, er nú fcstur í stöngina,