Ritmennt - 01.01.2003, Síða 134

GÍSLI BRYNJÚLFSSON
RITMENNT
lýsir Gísla svo að hann hafi verið einrænn og undarlegur, mikið
snyrtimenni, aldrei legið í áflogum, en stundum glímt og runnið
vel á skautum. Gröndal fór stundum með honum til Reykja-
víkur og gisti þá hjá móður hans sem „dikaði" við Gísla eins
og ungbarn.
Gísli Brynjúlfsson kynntist Grími Thomsen á Bessastöðum
haustið 1843 og heillaðist af honum eins og má sjá af bréfi hans
til Brynjólfs Snorrasonar, frænda hans og fræðimanns í
Kaupmannahöfn, 29. febrúar 1844: „Eg hefi aldrei átt eins
skemmtilegan vetur og þennan (og svo held eg sé um fleiri pilta)
því Grímur Thomsen hefur verið mér ógnarlega góður, sagt mér
til í frönsku og einhvörju öðru og yfirhöfuð bætt mig um helm-
ing: eg hefi aunga rómana lesið í vetur en einasta skáldskap og
önnur rit fyrir utan það litla sem eg hefi lesið í frönskunni".
Áður en Grírnur sigldi aftur trúði Gísli honurn fyrir því að
hann bæri ofurást í brjósti til Ástríðar Helgadóttur. Grímur hafði
bent Gísla á að lesa „Raunir Werthers unga" eftir Gocthe. Gísli
varð þegar altekinn af bólcinni og þau Ástríður lásu hana saman.
Werther varð honum sem annar veruleiki eins og fram kemur í
bréfi til Gríms 2. ágúst 1844: „Það er sú fallegasta bók, sem eg
hef lesið og mun lesa. Svona aldeilis að finna sjálfan sig í einni
bók, það var bæði utile og dulce, allar óljósar tilfinningar hjá mér
urðu mér ljósar. Þegar eg las eitthvað lílct í Werther, þá datt eins
og blæja frá sál minni og þá skildi eg mig".
Gísli gerði Grím að trúnaðarvini eins og sjá má af bréfum
hans þar sem hann lýsir fyrir Grími þeirri ofurást sem hann bar
til Ástríðar. Þau eru prentuð sem bókarauki við Dagbólc í Höfn
sem Gísli slcráði á byltingarárinu 1848 og gefin var út af Eirílci
Hreini Finnbogasyni árið 1952. Einnig skrifaði hann Brynjólfi
Snorrasyni allt af létta um ástamál sín í bréfi 2. mars 1845:
„Margt hefur nú breyst síðan eg seinast slcrifaði þér með póst-
skipi, nefnilega í fyrravetur, mörg gleði og mörg sorg hefur
komið fyrir mig síðan, nú elska eg stúlku og þessi stúlka elskar
mig aftur, hún er falleg, ágætlega vel vaxin, augun þau fegurstu,
sem eg nokkurntíma hefi séð, dökkblá og svo djúp og full af
ástarglans, hún hefur hrifið mig allan og eg lifi ekki nema í
henni. Þessi stúlka er Ástríður Thordersen og hún elskar mig svo
það er ómögulegt að nokkur geti elskað meir".
Þegar uppvíst varð um samband Ástríðar og Gísla settu
foreldrar hennar sig upp á móti samdrætti þeirra, en létu undan
þegar þeim varð ljóst að alvara var á ferðum. í bréfum sínum
130