Tímarit Máls og menningar - 01.09.1995, Qupperneq 87

og nýta efhi úr henni með leik að tungumálinu og íróníu. Þessa hugmynd setur
Eco fram í Reflections on The Name of the Rose (ensk þýðing William Weaver),
Secker and Warburg London, 1985. Um póstmódernisma, sjá grein Ástráðs
Eysteinssonar: „Hvað er póstmódernismi? Hvernig er byggt á rústum?“, TMM
49/4/1988, bls. 425-454.
4 Þessi aðferð er eiginlega eftiröpun á aðferð Umbertos Eco í grein hans „Steve
Canyon: ráðið í myndmál teiknimyndasögu“, TMM 45/4/1984, bls. 396-403. Við
greiningu á myndum hef ég allt mitt vit úr grein William Moebius, „Introduction
to picture book codes“, sem birtist í tímaritinu Word and Image 2/2/April-June
1986,141-158.
5 Þorvaldur Þorsteinsson, Skilaboðaskjóðan:Ævintýri með myndum, Mál og menn-
ing, Reykjavík 1986, ekkert blaðsíðutal. Til hægðarauka verður talað um opnur
bókarinnar í númeraröð eins og þær koma fyrir. Opnan þar sem sagan sjálf hefst
er þá númer 1, lokasíðan númer 16.
6 Þetta er reyndar þekkt bragð í teiknimyndasögum og myndabókum, spennan
skapast ætíð neðst á hægri síðu, síðan er létt á spennunni efst á næstu síðu, og
þannig koll af kolli.
7 William Moebius, „A Room With a View: Bedroom Scenes in Pictures Books“,
Childrens Literature, 19 (1991), bls. 45.
8 Tengdatexti er þýðing Ástráðs Eysteinssonar á hugtakinu „intertext" sem til er í
flestum nágrannamálunum. Sjá grein Ástráðs, „Mylluhjólið: um lestur og texta-
tengsl“, TMM 54/4/1993, bls. 73-85.
9 „Introduction to Picturebook Codes“, bls. 149.
10 Við lestur Skilaboðaskjóðunnar hefur mér oft orðið hugsað til Gangandi íkorna
Gyrðis Ehassonar. Drengurinn Sigmar, sem þar bregður yfir sig huliðshjálmi, og
Putti hverfa báðir af völdum eigin hugarflugs, og kannski beinlínis inn í pappír.
Sigmar í maskínupappírinn sem hann teiknar á en Putti inn í ævintýrið og bókina
sem hverfur með honum. Því má kannski bæta hér við að íkorninn reynir að fara
svipaða ferð og persónur ævintýranna, ffá kofa til kofa um einhvers konar
frumskóg, en kemst að því að það er ekki innangengt í raunheiminn úr ævin-
týraheiminum. Sjá Gyrðir Elíasson, Gangandi íkorni, Mál og menning, Reykjavík
1987, bls. 62. Þetta eru svolítið skemmtileg textatengsl, því hvorugur textinn getur
talist tengdatexti hins, það er ekki nema ár á milli útkomu bókanna. En ef til vill
væri hægt að finna þeim sameiginlegt tengdaforeldri í ævintýraheiminum og
e.t.v. póstmódernismanum eða einhverri hugsun sem honum tilheyrir.
11 Mér hefur því miður ekki tekist að hafa upp á þessari bók, hún er mér hins vegar
í fersku barnsminni með nákvæmlega þessum dýrum, ég er meira að segja ekki
frá því að þarna mætti finna fleiri samsvaranir en í fílnum, úlfaldanum og
hirtinum.
12 Snorra-Edda, Heimir Pálsson sá um útgáfuna, Mál og menning, Reykjavík 1984,
bls. 69.
13 Roland Barthes, S/Z (enskþýðing Richard Miller), Blackwell Publishers, Oxford
1990, bls. 39.
14 Hildur Hermóðsdóttir, DV, 14.11.1986.
TMM 1995:3
85