Tímarit Máls og menningar - 01.09.1995, Blaðsíða 126

hendur það þarfaverk að flytja heim vík-
ingaaldar nær ungu fólki. Það hafa ekki
margir landar hennar gert á undan
henni, þótt undarlegt sé — við höfum
alltaf verið dálítið feimin við að vinna
með arfleifð bókmennta og sögu og
vonað í lengstu lög að krakkarnir læsu
bara „Islendingasögurnar sjálfar“. Þó
hafa einstakar bækur komið út, til dæm-
is skrifaði Guðlaug Richter tvær prýði-
legar bækur fyrir fáeinum árum. Að
minnsta kosti önnur þeirra, Sonur Sig-
urðar( 1987), ætti að lifa áfram.
Við Urðarbrunn og Nornadómur ger-
ast á fyrstu öld íslandsbyggðar og hefjast í
ónefhdu héraði á Suðurlandi. Þar er höfð-
ingi Þórólfur Þórisson, norskættaður vík-
ingur. Hann býr búi sínu á bænum
Reykjavöllum og hefur geysimargt í heim-
ili, fjölskyldu sína, fjarskyldari ættingja,
leysingja og marga þræla, flesta ffá írlandi.
Að Reykjavöllum flýr hetja bókanna,
stúlkan Korka, í byrjun sögunnar, eftir að
snjóflóð hefur lagt heimili hennar í rúst og
drepið allt heimafólk nema hana. Hún er
fimmtán ára og hefur valist til lífs.
Meðal heimilismanna Þórólfs er
móðir hans, Úlfbrún Kolsdóttir, kölluð
forna, enda bæði fjörgömul og fjöl-
kunnug. Strax og þær hittast heillast
gamla konan af hinni ungu og velur
hana sem sinn rekkjunaut og vinnufé-
laga. I þriðja sinn er Korka útvalin þegar
Úlfbrún fer að kenna henni að ráða rún-
ir til að hún geti tekið við hinum dulda
menningararfi. Lesendum er þá orðið
ljóst að Korku hlýtur að vera ætlað stórt
hlutverk í lífinu.
Korka áttar sig fljótlega á því að hún
er laundóttir Þórólfs. Móðir hennar var
írsk ambátt sem hann hafði með sér úr
víkingaferð til írlands og unni hugást-
um, en sendi burt af heimilinu til að
halda friðinn við konu sína, eins og
Höskuldur Dala-Kollsson gerir í Lax-
dælu. Þegar Gunnhildur, skilgetin dóttir
Þórólfs, verður ólétt effir samískan
smiðjuþræl býðst Korka til að hjálpa
henni að leyna þunguninni og þykjast
sjálf eignast barnið. Þetta gengur vonum
framar. Svo er Korku nauðgað í brúð-
kaupi Gunnhildar og Gunnbjörns Vest-
firðings og hún neyðist til að drepa
árásarmanninn til að hann komi ekki
upp um Gunnhildi og mannvillu þeirra
hálfsystra. Morðið kemst upp og Korka
verður að flýja land til að bjarga lífi sínu.
Fyrra bindið endar í Danmörku og
seinna bindið fylgir ævintýrum hennar
áfram þar, í Suðureyjum, Orkneyjum og
Skotlandi, og loks aftur heima á íslandi.
Stór hluti sögu Korku gerist sem sagt
erlendis, og hápunktur hennar er þegar
Korka notar spádómsgáfú sína til að
koma í veg fyrir mannfreka orrustu milli
Torf-Einars Orkneyjajarls og Haralds
hárfagra. Þetta höfðu örlaganornirnar
við Urðarbrunn séð fýrir við fæðingu
hennar og þess vegna hefúr hún (og
ýmsir aðrir) mátt þola allt sem á undan
hefúr gengið. Mottó verksins gæti verið
þessi orð Úlfbrúnar: „Það verður að taka
því sem örlaganornirnar ákveða. Við
höfum ekki áhrif á hvernig þær slá vef
sinn og það er tilgangslaust að brjótast
um.“ (Við, 23) Gallinn er sá að þessi
hápunktur er afgreiddur á fáeinum síð-
um og verður varla nógu rismikill eftir
allan undirbúninginn og forboðana.
Skítt er til dæmis að rúnirnar skuli hvað
eftir annað boða lát manns sem engin
saga reynist fara af önnur en sú að Korka
sér hann tekinn af lífi.
Hreyfiaflið í lífi Korku er ástríðufull
þrá eftir frelsi, og það hlýtur hún að
lokum. Þetta er hetjusaga stúlku sem er
fædd í ánauð en losnar úr henni fýrir
eigið vit og viljastyrk og fær þar að auki
góðan eiginmann, börn og gott bú.
Fræðsla um víkingaöld
Höfundur hefur unnið heimavinnuna
sína ágætlega og leggur sig fram um að
sýna í texta sínum lifandi og raunsæjar
124
TMM 1995:3