Skírnir - 01.01.1950, Blaðsíða 188

Skímir
178 Björn K. Þórólfsson
una hlut forfeðra vorra í dansagerð, ef vér eigum slíka perlu
sem Trístranskvæði.1)
Bragarhættir dansa eru án stuðla og höfuðstafa. Algengasti
dansahátturinn er ferhendur með nokkurn veginn lögmáls-
bundinni vísuorðalengd og síðustu samstöfur annars og fjórða
vísuorðs rímaðar saman, tvær samstöfur í hvoru vísuorði,
ef þau eru óstýfð, ein í hvoru vísuorði séu þau stýfð. Til
dæmis um þann hátt skal taka annað og þriðja erindi úr
Kvæði af Loga í Vallarahlíð:
Frúin sitr í rikinu,
fögr sem rós eðr lilja.
Hennar báðu riddarar tveir
með ást og allgóðan vilja.
Vilhjálm hana keypti,
en Logi hennar bað.
Svo syrgir hann eftir hana
sem fugl á aldinblað.
Til eru einnig fleiri dansahættir. Undir tvíkvæðum hætti er
dansinn Ólafur liljurós, sem flestir munu kannast við. Þrí-
kvæðir hættir dansa þekkjast hér á landi einkum úr stef-
stofnum þeirra.
Vafalaust hafa dansar náð allmiklum vinsældum hér á
landi. Að vísu var ort undir hinum fomu háttum allar mið-
aldir, en þau ljóð vom ekki sungin, og ef til vill hefur um
skeið verið nokkur hætta á því, að íslenzk söngljóðagerð yrði
öll undir hinum óstuðluðu háttum dansanna. Ef svo hefði
farið, mundi ljóðstöfun á fáum öldum hafa horfið með öllu
úr íslenzkri ljóðagerð eins og farið hefur með öðmm ger-
mönskum þjóðum. En fslendingar höfðu frá fomu fari mæt-
ur á formfestu í skáldskap og gátu ekki alls kostar sætt sig
við dansahættina óbreytta. Þeir stuðluðu ferhenda dansa-
háttinn, rímuðu vísuorðin á vixl og sköpuðu þannig ferskeytt-
an hátt, sem hver íslendingur þekkir. Af stuðluninni leiddi
það, að tala samstafna í vísuorði varð bundin fastari reglum
en í dansahættinum. Þrátt fyrir erlendan uppmna ferskeytts
1) Sjá Knut Liestol: Til sparsmálet om dei eldste islendske danse-
kvœde. Arv, 1. árg. bls. 69—100.