Skírnir - 01.04.1988, Side 217

SKÍRNIR
RITDÓMAR
203
þennan fræga „charm of ugliness" sem vísir menn telja vænlegan til árang-
urs í bókmenntum.
Það er til marks um styrk Gunnlaðarsögu hve umræðufrjó hún hefur
reynst. Það virðist hægt að reisa á henni heilu ráðstefnurnar og umræðu-
efnin halda áfram að vella upp á yfirborðið úr huldum lindum. Atvik sem
við fyrstu sýn eru hversdagsleg hlaðast einhverju óræði sem orkar á ímynd-
un lesandans. Með tilliti til goðsögunnar er ekki tilviljun að drykkir og at-
höfnin að drekka skipa hér veglegan sess. Lesanda verður starsýnt á alls
konar vökva, allt frá lífgefandi vatni niður í eiturmengað skólp. Olið nátt-
úrlega í stríðum straumum og sögumaður splæsir m. a. s. eitt sinn eðal-
bjórnum Gulli á alla línuna. Minnisstæðastur er mér samt drykkurinn sem
sögumaður hafnaði í upphafi ferðar þegar flugfreyjan kom með hann fær-
andi hendi á bakka, eins konar sáttatilboð frá vörðum laganna sem settir
voru til höfuðs dótturinni Dís. Eftir vandlega umhugsun afréð sögumaður
að afþakka og fannst mér ég þá í svip sjá glitta í höfundinn sem eitt sinn birti
nokkurs konar bókmenntastefnuskrá þar sem hún afþakkaði forsjá „hinn-
ar karlmannlegu bókmenntahefðar“ (Reynsla og raunveruleiki, 1979).
Gunnlaðarsaga er mikill áfangi á ritferli Svövu Jakobsdóttur. Glæsilegur
vettvangur ýmissa stórmæla úr samtímanum, gegnsýrð af viti og fegurð.
Og vekur ótal spurningar, allt í senn um inntak sitt, form og aðferð.
Pétur Gunnarsson
Meðal bóka semfjallað verður um á næstunm í Skírni eru:
Bólu-Hjálmar eftir Eystein Sigurðsson
Fornritaútgáfur Svarts á hvítu
íslenskir sjávarhættir eftir Lúðvík Kristjánsson
Kaldaljós eftir Vigdísi Grímsdóttur
Kvæði 87 eftir Kristján Karlsson
Pœlingar eftir Pál Skúlason
Ritgerð um ríkisvald eftir John Locke
Útlínur bak við minnið eftir Sigfús Daðason