Tímarit Máls og menningar - 01.02.2009, Page 57

H a m l e t r e y k i r P r i n s : 101 R e y k j av í k á s í ð u o g t j a l d i
TMM 2009 · 1 57
Ég geng niður Laugaveg á okkar ístru-móðu tíð. „Á okkar ístru-móðu tíð“?
Hvaðan kemur það? Jú. Mér líður einsog í einhverju ævafornu og fúlu plotti
þegar Lollan birtist allt í einu útum dyr. (128)
Síðar horfir hann á mann í amerískum spjallþætti sem játar að hafa
sofið hjá kærustu móður sinnar vegna þess að „I always wanted to sleep
with my mother but, you know, this was the closest thing …“ (157). Það
er honum áfall að uppgötva samband móður sinnar við Lollu því að
Hlyni þykir, líkt og Hamlet, vænt um mömmu sína sem sér ekki aðeins
fyrir honum heldur dekrar við hann – „Mamma kemur yfirleitt með
eitthvað heim handa mér“ (15) – og Hlynur lifir líka, eins og Hamlet,
ekki alveg fullnægjandi ástarlífi sjálfur; enda getur hann þess að „Heila-
brotin gera oss gung í punginn“ (175). Málin flækjast enn þegar hann
laðast æ meir að Lollu og sefur á endanum hjá henni. Þegar hún tilkynn-
ir eftir það að hún sé ófrísk þykist hún hafa notað gjafasæði en Hlyn
grunar að barnið sé hans og trúir því um tíma að hann hafi gert þrjár
konur ófrískar: Lollu, Hófí og Elsu systur sína með því að stela pillunni
hennar. Hófí fer í fóstureyðingu og Elsa missir fóstur en Lolla fæðir son
og Hlynur öðlast nýtt líf í lok bókar í sambandi sínu við þann son.
Hinn jákvæði tónn í lokin á augljóslega ekkert skylt við Hamlet, þótt
dempaður sé. Fremur er hann til marks um áhrif frá annarri heimild.
Auk þess að sækja þráfaldlega til Hamlets ber skáldsaga Hallgríms vitni
jafn þrálátum áhuga á íslenskri sögu og menningu, en þó sérstaklega á
einu efni. Eftir samfarir við Hófí sem hún heldur síðar að hafi leitt til
þungunar skrifar Hlynur: „Ég geng heim. Eða frekar: Ég keng heim.
Klukkan er 874“ (39). Það var árið 874 sem Ingólfur Arnarson nam
Ísland. Mikilvægi Ingólfs Arnarsonar kemur aftur fram, að vísu óbeint,
gegnum þráhyggju Hlyns í sambandi við nóbelsskáldið Halldór Laxness
sem tilheyrir hans eigin „minjasafni“ skrýtinna stolinna muna: „Vin-
kona mömmu vinnur á Reykjalundi og safnar afrakstrinum af nóbels-
höfðinu í plastpoka. Það fer að verða komið í kíló af því gráa“ (228).
Hlynur bendir líka á að í stað þess að segja „djísus Kræst“ „getur [þú]
líka til dæmis sagt Halldór Kiljan. Ég er að reyna að starta því. Það eru
líka fleiri möguleikar í því. Maður getur sagt Halldór Kiljan eða bara
Kiljan eða Halldór Laxness. Heilagur Kiljan er líka gott, eða „Laxness
maður““ (63). Hin klassíska skáldsaga Laxness, Sjálfstætt fólk (1934–
1935), hefur sérstaka þýðingu fyrir þemað í sögu Hallgríms, en þar
hverfist þungamiðja verksins um samband Bjarts við barn Rósu eigin-
konu sinnar, Ástu Sóllilju, sem hann elur upp sem dóttur sína en er í
raun líffræðileg dóttir manns með hið merkingarþrungna nafn Ingólfur
TMM_1_2009.indd 57 2/11/09 11:27:28 AM