Tímarit Máls og menningar - 01.02.2009, Page 68

Á r n i Ó s k a r s s o n
68 TMM 2009 · 1
snjóskafl á Snorrabraut af sömu upphafningu og þegar hann horfir á
loftstein lenda á Mars. Maður var að reyna að hafa allt með, frá ræsi til
reikistjarna.
Þú segir að þessi rödd Hlyns Björns hafi verið til áður en þú byrjaðir að
skrifa bókina en breyttist þessi persóna mikið í ritunarferlinu?
Það er eins og alltaf gerist. Hugmyndir eru oft dálítið einfaldar í byrjun,
í ætt við skrípamynd eða karikatúr. Í ritunarferlinu breyttist Hlynur
Björn úr einföldum bullara yfir í flóknari persónu. Og þá fer maður
auðvitað að hafa áhyggjur af því að týna upphaflegu hugmyndinni af því
að maður er að þróa hana og kafa dýpra í karakterinn. En ég held þó að
mér hafi tekist að halda þessum ballans, að halda í bullarann en gefa
honum bókmenntalega vídd um leið, harmræna dýpt. Á vissan hátt er
Hlynur fulltrúi minnar kynslóðar, maður sem hefur speisað út á lífinu,
tekur aldrei ábyrgð á neinu, getur ekki bundist öðru fólki. Ég þekkti
svona gaura sem reyktu of mikið hass í menntaskóla og ætluðu ekki að
takast á við neitt, heldur vera úti í horni, fylgjast aðeins með og segja
bara: „Vá, maður …“ með löngu á-i. Hlyni sló reyndar niður í mig eins
og eldingu úr heiðskíru lofti en ég held að hann hafi kviknað af kynnum
við hasshausa minnar kynslóðar. En bókin er skrifuð í anglósaxneskum
anda og inn í ákveðna hefð sem kallast „slacker literature“ eða lúða-
litteratúr. Ég var víst bara hálftíma í HÍ en new York var minn háskóli.
Ég bjó þar í 3 ár og var undir miklum áhrifum af rithöfundum sem þá
fóru hátt. Menn eins og Jay McInerney og Bret Easton Ellis voru að
skrifa um nútímann, og þá má ekki gleyma uppistandinu, Woody Allen
myndunum og Letterman-húmornum. Á einum stað segist Hlynur vera
„Hamletterman í Hollywood“.
Sástu fyrir þér að Hlynur Björn væri á einhvern hátt dæmigerður fyrir
ákveðnar tilhneigingar í okkar samtíma, á svipaðan hátt og t.d. Bjartur í
Sumarhúsum á sínum tíma, að hann væri tákn fyrir einhvern anda í
samfélaginu?
Ekki fyrst. Líkt og hann er ómeðvitaður um hlutverk sitt í Hamlet þá var
ég hálfómeðvitaður um hlutverk hans sem þjóðfélagslegrar persónu.
Mér fannst hann þó vera viss tákngervingur tímans. En 101 var samt
ekki beint hugsuð sem samfélagsádeila. Það má í raun bæði lesa bókina
sem óð til samtíma síns og gagnrýni á hann. Þegar litið er á hana úr
fjarlægð verður síðarnefnda sjónarhornið þó ef til vill sterkara því líf
Hlyns Björns er svo raunalegt héðan að sjá. Hann er fórnarlamb þess-
arar neyslumenningar og poppmenningar sem hefur fylgt okkur svo
TMM_1_2009.indd 68 2/11/09 11:27:29 AM