Tímarit Máls og menningar - 01.02.2009, Page 88
Vi l m u n d u r G y l fa s o n
88 TMM 2009 · 1
Um svipað leyti birti Þjóðviljinn leiðara, sem hét „Quislingar kvarta“,
og eru orðin sótt til mannsins sem vildi svíkja noreg í þýskar hendur.
Þar segir m.a.:
Alþýðuflokksklíkunni finnst það alveg hróplegt að þeir menn skuli kallaðir
Quislingar sem gerast flugumenn erlends innrásarhers, vinna að því að fá landa
sína setta í fangelsi og níða alla þá sem ekki vilja leggja sig fyrir erlendum yfir-
gangi. Alþýðublaðinu finnst að slíkir menn séu fyrirmyndar föðurlandsvinir og
ættu að kallast frelsishetjur lands síns. Þó virðist náttúrlega Alþýðuflokksklík-
unni það taka út yfir allt ef þeir menn eru kallaðir svikarar sem gera það að höf-
uðáhugamáli sínu að hefja upp til skýjanna þá fimmtu herdeildarmenn sem fas-
isminn notar til skemmdarverka og landráða. Alþýðublaðsklíkunni, sem óskar
nasismanum sigurs yfir lýðræðinu og sósíalismanum, finnst eðlilegt að slíkir
menn eigi að teljast hetjur lýðræðisins og finnast skiljanlega nærri sér höggvið
ef slakað er við slíkum lýð, því þeir taka hann sér sjálfir til fyrirmyndar. En það
kemur kjökurhljóð í kvartanir Quislinganna þegar minnst er á vesalmenni,
sem í sjálfstæðismálum þjóðar sinnar hringsnúast eins og skopparakringla eftir
duttlungum erlendra afturhaldsseggja. Þá hefur máske rekið minni til Alþýðu-
blaðsins, sem snarsnerist frá skilnaðarstefnunni, sem Alþýðuflokkurinn hafði
fylgt í 12 ár, þegar Stauning (því má skjóta inn, að hann var foringi danskra
jafnaðarmanna) lét eitt sinn orð út ganga af sínum munni til f lokksins um að
hann vildi að sambandinu væri haldið áfram.
Og leiðaranum lýkur með þessum orðum:
Máske íslensku Quislingunum svíði sárar undan hinum gömlu skeytlum þess-
ara brautryðjenda frelsisbaráttunnar (því má skjóta inn, að áður hafði Þjóðvilj
inn vitnað í Þorstein Erlingsson og Stefán G.), heldur en hinum allt of litlausu
skömmum vorum. Svo kann að fara að lokum að þegar nútíma Íslendingur
heyrir Quisling nefndan þá komi honum Alþýðublaðið í hug.
Og Morgunblaðið sagði í leiðara um svipað leyti: „Hver sá er ekki virðir
þá niðurstöðu sem nú er fengin er ekki Íslendingur“.
Fjölmargir Íslendingar sendu áskoranir til Alþingis um að fresta
sambandsslitum við dani þangað til styrjöldinni væri lokið. Þeir voru
kallaðir mörgum stórum orðum eins og hér hefur verið rakið.
En hvað höfðu þeir sjálfir að segja?
Haustið 1943 var gefinn út bæklingur, sem hét Ástandið í sjálfstæðis
málinu og ýmsir borgarar rituðu í greinar um þetta efni. Stysta greinin
var eftir Guðmund Hannesson prófessor, og hét Frá gömlum skilnaðar
manni. Hún var svona:
Ég er gamall skilnaðarmaður og er það enn, þótt sambandið við dani hafi
stórkostlega breyst til batnaðar á síðari árum. Eigi að síður vil ég ekki hrapa að
skilnaði að svo stöddu, m.a. vegna þess:
TMM_1_2009.indd 88 2/11/09 11:27:30 AM