Úrval - 01.04.1947, Síða 3

Mk 2

TlMARITSGREINA I SAMÞJOPPUÐU FORMI
6. ÁRGANGUR •:> REYKJAVlK í- MARZ—APRlL 1947
Dá I e i ðs I a .
Úr bókinni „Mannþekking",
eftir Símon Jóh. Agústsson.
"T|ÁLEIÐSLAN er einkum
merkileg fyrir þá sök, að
hún er sef jun á hæsta stigi og
sýnir því fyrirbæri venjulegrar
sef junar í skýrari mynd. í dá-
leiðslu hverfur sjálfstæði og
framtak í hugsun, gagnrýni og
sjálfsstjórn frá manninum, hann
berst eins og strá með straumi og
lætur í öllu að vilja dávaldsins.
Dáleiðslan hefst með sálrænu
sleni eða deyfð, sem dávaldurinn
kemur manninum í á ýmsan
hátt: með því að láta hann horfa
fast á ákveðinn hlut, t. d. blýant,
láta hann leggjast í legubekk
eða hægindastól, hvíla vel alla
limi og vera grafkyrr, segja
honum að forðast að hugsa um
nokkuð sérstakt. Þegar þessum
undirbúningi er lokið, fer dá-
valdurinn að skipa fyrir, hann
segir t. d. manninum, að hann
geti ekki hreyft hægri höndina,
að hann sé nú að sofna, og ef dá-
leiðslan tekst, finnur maðurinn
sér til stórrar undrunar, að
hann getur ekki hreyft hægri
höndina og að hann er orðinn
dauðsyfjaður.
í dáleiðslunni gerast svo ýmis
fyrirbæri, sem vekja sum hver
mikla furðu meðal áhorfenda,
því að maðurinn myndi alls ekki
geta margt þetta í vöku. Hann
getur haldið hendinni útréttri
tímunum saman eða legið lengi
á tveim stólum, þannig að að-
eins hnakki og hælar komi við
þá. Ef dávaldurinn segir honum,
að salmíakspíritus sé lyktarlaus,
bregður honum ekki hið minnsta,
þótt hann lykti úr glasi, sem
salmíakspíritus er á. Ef dávald-