Úrval - 01.01.1965, Síða 9

josip bhoz — nro
7
aldri hafði hann sýnt og sannað,
að hann væri fæddur byltingamað-
ur. Og nú, er hann safnaSi um sig
júgóslavneskum föðurlandsvinum,
var hann ekki lengi að sýna, að
hann væri einnig fæddur til
mannaforráða.
Sagan um neðanjarðarbaráttu
hans gegn nazistunum í Júgóslavíu
er ein hin áhrifamesta saga vorra
tima. Hæfni og hugrekki Titos
(,,Tito,“ segir hann, „var nafnið,
sem ég ritaði undir fyrirskipanir
mínar sem yfirmaður júgóslavnesku
neðanjarðarsveitanna, og nafnið
festist við mig“) eru orðin að helgi-
sögn. Hann kenndi mönnum sínum
að vinna skemmdarverk og tor-
velda hernaðaraðgerðir nazistana
á þúsund vegu. Hann innrætti þeim
einnig kommúnískar fræðikenning-
ar. En svo áhrifarík var barátta
hans, að rótgrónir íhaldsmenn, sem
hittu hann, gátu ekki annað en
dáðst að honum. Randolph Cliurc-
Itill var einn þeirra yfirmanna i
hrezka hernum, sem lenti í fall-
ltlif í herbúðum Títós, sömuleiðis
Fitzroy Maclean, M.P. (member of
Parliament == þingmaður). Báðir
hafa verið vinir Títós upp frá því.
Mönnum kemur ekki saman um
nákvæma tölu þeirra herfylkja,
þýzkra og ítalskra, sem Titó og
hetjulið hans stráfelldu - þatt
leika á tölunum 8 til jjrjátíu. En
hver sem hin rétta tala nú er, þá
var skerfur hans í hernaðaraðgerð-
um bandamanna all verulegur.
(Himtnler sagði: „Ég vildi óska
að við ættum fáeina Títóa t Þýzka-
landi!“). Hann hjálpaði til að gera
strik í hernaðaráæflanir fíitlcrs
Tito — Josip Bros.
og flýtti fyrir fullum ósigri þýzku
herjanna á Austiirvígstöðvunum.
Tító veitti Sovét-Rússum stuðning,
er þeir þörfnuðust hans hvað mest.
Stundum átti hann i erfiðleikum
með að ná fullri viðurkenningu sem
óumdeilanlegur foringi júgóslavn-
esku neðanjarðarsveitanna — ljót-
ar sögur komust á kreik uin bar-
daga, ekki við nazista, heldur við
keppinaut hans um neðanjarðar-
forustuna, Mihailovich. Hins vegar
gengu menn Michilovich fremur i
lið með nazistum en að hjálpa
kommúnistum Títós til að aukast
að styrk og frægð.
En heppnin var með- honum —
gegn hernáinsveldinu — og með
hennar hjálp hlaut hann rétt sinn
til viðurkenningar. Hafi verið
þörf frekari sönnunar, þá lagði