Úrval - 01.01.1965, Blaðsíða 14

Þessir synir loftsins
vir&ast oft og tíðum veru
ósköp hversdagslegir í augum okk-
ar. En fuglarnir eru sann-
kallað furðuverk, líkamsbygging
þeirra er meistaraverk
og skilningarvit þeirra iindnr
næm.
Eftir Alan Devoe.
FUGLAR ERU FURÐUVERK
I AUGUM MINUM er
fuglinn eins dásamleg-
ur og stjörnurnar,“
sagði hinn frægi fugla-
fræðingur Elliott Cou-
es. Þegar maður lærir eitthvað um
þessi fljúgandi furðuverk, kynnist
maður einu dásamlegasta krafta-
verki náttúrunnar.
Allt í líkamsbyggingu fuglsins
miðast við eitt og aðeins eitt: flug-
ið sjálft. Fuglinn átti að verða loft-
ið sjálft holdi klætt. Hann átti að
„skreyta himnana“, Hann átti að
einkennast af léttleika, styrkleika,
sveigjanleika. Hann átti að verða
sú svn, sem lyfti anda mannsins,
líkt og hann hefði sjálfur vængi.
Fuglinn hefur lítinn „fuglsheila“,
vegna þess að hann þarfnast of-
hoðslega sterkrar sjónar á flugi
sínu. Aðeins lítill hluti af fugls-
auga er sýnilegur, og því gerum
við okkur yfirleitt ekki grein fyrir
því, hversu risastórt líffæri fugls-
augað er hlutfallslega. Margar teg-
undir hauka og ugla hafa auga-
steina, sem eru stærri en i mönn-
um. Þessi risaaugu leggja hömlur
á heilann, þannig að hann verður
tiltölulega lítilfjörlegt líffæri, sem
þrýst er aftur í hnakka fuglsins.
Augu margra fugla vega meira en
heili þeirra. Annað auga sumra
tegunda vegur jafnvel meira en
heilinn. Og þessi risaaugu hafa
þriðja augnalolcið, sem dregst fyrir
augað og frá því aftur sem rúðu-
þurrka á bíl, er fuglinn æðir um
loftin blá.
Önnur undur? Uglan skimar um
dimma skóga með augum, sem eru
12
— Vor Viden —