Viðar - 01.01.1937, Blaðsíða 37
Viðar] UNGMENNAFÉLÖQIN OG UPPELDISMÁLIN
35
flests þess, er vér nefnum verðmæti, má uppeldið ekki
verða stefnulaust. Eldri kynslóðin má ekki vera of lítillát,
ekki of hlédræg að halda að æskunni þeim hugsjónum, er
reynzt hafa henni vel. Kennslan má ekki takmarkast við
þurran fróðleik. Mestu veldur um skapgerð unglinga
viljalíf þeirra; hvort þeir skynja sál kennarans í starfi
hans, finna hlýju frá honum. En meinið er, að skólarnir
hafa um of lagt stund á vitsmunalíf nemendanna á kostn-
að tilfinningalífsins. Hafa menn þannig greitt vísindum,
listum og margvíslegum menningarverðmætum leið til
manna, án þess að styrkja manndóm þeirra til að fara
með þetta allt. Skólarnir hafa reynzt um of máttlitlir hvað
snertir sannmenntun nemenda sinna. í rauninni hefir
menntunarhugtakið þrengzt. Þekkingin vex, en vafi leik-
ur á forystugetu hinna lærðu í siðgæðismálum. En raunar
bendir margt til þess, að hér séu breytingar að verða á til
batnaðar, a. m. k. hvað snertir hina æðri skóla vora. Enda
fá próf hjálpað nemöndum í litlu er- út í lífið kemur, geti
almenningur ekki tekið þá sér til fyrirmyndar um dreng-
skap, sannleiksást og tryggð við hugsjónir. Mega skóla-
mennirnir ekki líta á menntunina sem tæki til þess að
komast til valda og metorða, heldur ber þeim að gjalda
almenningi, er kostar skólana af fátækt sinni, skólakostn-
að í fórnfúsu starfi í þágu hans. Um allt þetta eiga ung-
rnennafélögin stórt hlutverk, og eiga þau hér að koma
skólanáminu til viðbótar. Bindindisstefna ungm.fél. kem-
ur hér til greina. Gætu þau annast hlutverk bindindisfé-
laga í skólum, án þess þó að hér sé í nokkru hallmælt
þeim félagsskap. En bindindismálið er hér ekki einstakt.
Félögin eiga sér að vísu enga fastmótaða stefnuskrá í trú-
málum eða siðgæðismálum almennt. En þeim málum er
þar bezt borgið, sem orðaglamur ber ekki athafnir ofur-
liði.
Áður hefir verið bent á, að skólar vorir leggi of ein-
hliða rækt við vitsmunalíf ungra manna. Um afleiðingar
3*