Viðar - 01.01.1937, Blaðsíða 51
Viðar] EINN ÞÁTTUR MÓÐURMÁLSINS 49
leirzk séu. Slíkt hefir farið í vöxt á árunum 1955—1910.
Astæðum mínum fyrir því sleppi ég að sinni.
Þá koma útlendu rímna-, riddarasagna- og skáldsagna-
nöfnin næst. Þau vil ég öll gera landræk eða réttara sagt
þjóðræk, því að útlendir menn, sem hér eru, koma ekki
þessu máli við, nema að þeir gerist íslenzkir þegnar, og
væri þá ekki mikil frekja að krefjast, að þeir tæki upp ís-
lenzk nöfn. Sama dóm felli ég yfir hinum útlendu stór-
mennaheitum, þó að sum hafi náð hefð, t. d. Marteinn
Lúter.
Næst koma biblíunöfnin. Þau hafa mörg verið hér 6—7
aldir og hafa náð hefð og vaninn breitt yfir það, að sum
þeirra eru stirfin. Þó hafa sum þeirra beygt sig undir lög
málsins, t. d. heitin María og Anna, og gengur það nafn
feti lengst. Algengasta karlmannsnafnið Jón, er þaðan.
Það er, að því er fróðir menn segja mér, nafnið Jóhannes,
svona afskaplega slitið og illa með farið. Jóhann, Hannes,
Hans og Jens eru öll slitin af því nafni. Skýrslurnar sýna,
að þeim, sem bera Jóns nafn, hefir fækkað um 900 á ár-
unum 1855—1910, þó að þjóðinni fjölgaði. Óskandi væri,
að sömu sögu væri hægt að segja um hin biblíunöfnin.
Þá er næsti flokkur ýms útlend nöfn, helzt latnesk,
grísk og þýzk, sem komið hafa inn í málið fyrir mörgum ,
öldum síðan. Það eru t. d. Helena, Elín, Markús, Pétur,
Páll, Magnús, Soffía, Margrét, Benedikt, Júlíus, Ágúst,
Filippus, Albert, Vilhjálmur. Mér er öllu betur við þau
en hebresku nöfnin. Mætir íslenzkir menn hafa borið þau
og lagt þann ljóma yfir þau, að ég skirrist við að ganga í
berhögg við þau eða biblíunöfnin. En ég óska þess, að
þeim fækkaði, og að þau hyrfi fyrir öðrum betri. Nor-
rænu nöfnin vil ég efla, þau helzt, sem ekki eru svo slitin,
að merking þeirra finnst. Þeim, sem vilja fræðast nánar
um merkingu þeirra, bendi ég á ritgjörðir sr. Jóns á
Stafafelli í Safni til sögu íslands, 3. bd., bls. 569—700 og
í Almanökum Þjóðvinafélagsins 1906—1908.
Hægt væri að telja upp fjölda af fornum hetjulegum
4