Viðar - 01.01.1937, Blaðsíða 40
38
UNGMENNAFÉLÖGIN OG UPPELDISMÁLIN [Viðar
ungmennafélögunum fá menn æfingu í að gera grein fyr-
ir skoðunum sínum í ræðu og riti, vinna saman að fram-
gangi mála og stuðla þannig að starfhæfni sinni í þjóðfé-
laginu. Skólarnir hafa ekki komið að þeim notum, er
skyldi í félagsmálum, vegna þess, að ýmsir kennarar rétta
ekki nemendum nægilega hjálparhönd í þessum efnum.
Þess er og að gæta, að skólafélögin eru yfirleitt stefnulítil
og oft næsta einhæf að verkefnum. Þau eru mörg aðeins
málfundafélög og er slíkt gott í sjálfu sér, en naumast
nóg. Ungum mönnum er mikils virði að vinna að umbóta-
málum og komast í félagsskap, er veitir þeim verkefni,
einnig eftir að skólanum sleppir. Einkum væri æskilegt,
að sambandið gæti orðið sem nánast milli héraðsskólanna
og ungmennafélaga. Þau hafa barizt drengilega fyrir
sveitaskólunum, fórnað þeim stórfé af fátækt sinni. Færi
því vel á, að þau mættu í framtíðinni njóta starfskrafta
þeirra. Er reynslan góð, þar sem ungmennafélög starfa í
héraðsskólum.
Eg hefi bent á nokkra annmarka skóla vorra. Tel ég að
úr ýmsum þeirra megi bæta með samvinnu skóla og ung-
mennafélaga. Takmark skólanna er að -verða til sem
mestra raunhæfra nota, þjóðinni og einstaklingum hennar.
Fyrsta skilyrði þess er, að skólar verði sem flestir og ó-
dýrastir og aðuppeldislegur félagsskapur starfi á þeim stöð-
um, er þeim verður ekki við komið. Um allt þetta kemur
og hefir komið til kasta ungmennafélaga.
Annað skilyrði þess er, að skólarnir beri ekki aðeins heila
nemandans fyrir brjósti, heldur huga hans og hjartalag,
að rækt sé lögð við siðgæðisþroskann. Hér hefir orðið
hjálp að ungmennafélögunum og mun verða í framtíðinni.
Þriðja skilyrði þess er, að skólarnir styrki starfsgetu og
framtak nemenda en leggi ekki of einhliða áherzlu á
kunnáttuna. Bent hefir verið á, að ungmennafélögin geti
hjálpað skólunum í þessu.
Fjórða skilyrði þess er að skólarnir auki sem mest á hæfni
nemenda til félagslegrar forystu. Tekið hefir verið fram,