Skírnir - 01.01.1866, Blaðsíða 64

64
FRJETTIR.
ítalía.
sitja í Túrínsborg, Mílansborg, Flórens, Napólí og Palermó. Erki-
byskuparnir fá aS launum 24 Jiúsund líra, 13 af byskupunum 18
þúsundir, en hinir 12 þúsundir. þó skal páfanum frjálst aS vígja
fleiri menn til byskupa, en hann verSur j)á aS sjá fyrir launum
þeirra. Ávallt er veriS aS fjölga alþýSu- eSa barnaskólum, einkan-
lega á SuSurítalíu og Sikiley, því j)ar er enn mikils á vant, en
til þess verSur lagt mikiS af klaustrafjenu'. Klerkaskólum (semi-
naria) er fækkaS um 80 (úr 260), og verSur enn meira aS gjört,
eSa þeim breytt 1 meSalskóla (gagnfræSisskóla). Enn fremur verSur
allri tilhögun enna æSri skóla komiS á nýjan stofn. Er svo til
ætlazt, aS háskólar verSi þrír aS tölu, í Túrínsborg, Flórens og
Napólí. Hinum skólunum skal deilt í embættaskóla (Athenæa) og
lærSa skóla (Lycæa). j>ó bjer sje fátt eitt á vikiS af mörgu, má
af því sjá, hver hreyfing og áhugi til framfara hefir komizt inn í
allt þjóSarlíf Itala viS þau umskipti sem urSu á kjörum þeirra,
en þó mun þaS eigi skipta minnstu, hvernig mönnum eru farnir
aS gangast hugir frá eSa í gegn kenningum og setningum páfa-
dómsins. Mikill fjöldi klerka, bæSi æSri og lægri, beimta nú leyst
ýms bönd, er kirkjan hefir lagt4 þá, og margar breytingar er lúta
aS andlegu frelsi. þeirviija, aS prestum sje leyfSur hjúskapur, aS
skriptaskylda sje af tekin, aS guSsþjónustan fari öll fram á ítölsku
og menn leyfi alþýSu manna og styrki hana til aS kynnast heil.
ritningu álíka og í löndum prótestanta. þeir er þessu og mörgu
öSru fara á flot og tala fyrir því í ritum, hafa gengiS í fjelag
(„lausnarfjelag kaþólskra klerka“), er hefir stjórnardeildir sínar í
Flórens og Napólí. í þaS voru komnir í sumar 1823 menn, en
meSal þeirra voru eigi færri en 40 byskupar.
ítölum veitir heldur þunglega um fjárhaginn aS svo komnu,
og verSa ávallt aS auka nokkru á skattana, þó nú sje minna til-
tekiS en áSur. Margt er fundiS til sparnaSar, en hætt er viS aS
þeir verSi um nokkurn tíma aS bera mikiS rentu útsvar af skuldum
ríkisins, áSur hægt verSur aS hleypa þeim niSur. Eptir því sem
allri atvinnu eSa verzlan landsins fer fram, aS sama hófi vaxa
*) 1860 voru í Palermófjlki 39 alþj'ðuskólar og kennt í þeim nokkuð á
þriðju þúsund barna, en nú eru þar 383 skólar með 16,500.