Ný sumargjöf - 01.01.1862, Blaðsíða 19

19
þakka. |>að neytir viðurværis síns og lítur ekki einu-
sinni upp til trjesins, sem lætur ávöxtu sína hrynja
fyrir fætur þess. En andi mannsins sjer glöggt yfir
öll atvik lífsins, grennslast eptir orsökum og verkunum,
stríðir við ofurefli höfuðskepnanna og sigrar þær einatt,
veitir storminum viðnám, girðir fyrir öldur hafsins og
bindur eldingar skýjanna, Dýrið hugsar ekki um annað
en hinar lfkamlegu þarfir; auga þess er sljótt og skynjar
ekki fegurð náttúrunnar, nje hina guðlegu speki, sem
lýsir sjer í skipulagi allra skapaðra hluta. En andi
mannsins hrífst af dásemdar verkum skaparans, ran-
sakar gagnsemi jarðarinnar, steinanna og grasanna,
kynnir sjer eðlisháttu dýranna og kannar hina úrnælan-
legu viðáttu alheimsins, reiknar gang himintunglanna,
sem ljóma yfir höfði voru og mælir brautir þeirra.
Dýrið getur látið sorg og gleði í ljósi með líkams-
hreifingum og einstökum hljóðum, sem óskýrar hvatir
blása því í brjóst. Maðurinn getur einnig að því
leyti, sem náttúru hans er dýrsleg, tjáð tilfinningar sínar
með eintómu hljóði, ópi og andvörpuin, gráti eða lilátri;
en hann hefur andann til að bera, og megnar það sem
meira er, því hann er gæddur töfrakrapti málsins og
birtir með því allan sinn innri og ósýnilega heim í
hljóðmyndum; með því flytur hann í hugskot annara
hinn himneska gróða sem þróast í djúpi hans eigin veru.
Og þetta eru þó eigi hinir æðstu yfirburðir andans.
Hið guðlegasta í anda mannsins er löngunin eptir hinu
guðlega, og samneytinu við hið helgasta, og keppnin
eptir þeirri fullkomnun, sem ekki er bundin við neitt
jarðneskt. Hann finnur enga hvíld nema í því, sem
2*