Ný sumargjöf - 01.01.1862, Page 72

72
voru útkljáð torveld spursmál og málefni ýmislegs eðlis,
utan úr fjarlægum löndum heimsins, og keisarar, kon-
ungar, páfar og forsprakkar alls náms hneigðu sig fyrir
þessum háskóla, svo sem fyrir vizkunnar ljómandi sól,
sem yfír jörðunni skín. (Háskólinn í Salamanca, sem
tók 15000 stúdenta, blómgaðist ekki fyrr en á
16. öld).1)
Ekkert er svo illt, að ekki fylgi því eitthvað gott,
og svo er um krossferðirnar. Með þeim glæddist
verzlunin og að nokkru leyti smekkur fyrir listum, sem
menn voru hreint búnir að missa, síðan Grikki og
Rómverja leið. j>á var sikurreyr fluttur frá Arabíu,
Núbíu og Egiptalandi, fyrst til Sikileyjar og þaðan til
Portúgal, og loksins þaðan aptur til Indíalands; hann
var og yrktur á Malta eða Melite, því heitir sikur
Melis; þetta var um 1100; en með kaffi hefur sikur
ekki verið haft í fyrstunni, því kaffi var fyrst 1412
flutt frá Persíu til Arabíu; samt varð það ekki almennt
fyrr en um 1660, og var það áður ýmist leyft eða
bannað; og 1718 var það ílutt til Súrinam (í Suður-
ameríku) til ræktunar þar. Um aldamótin 1100 komu
fyrst upp regluleg gestgjafahús (annað en caupona
hjá Rómverjum), og þá voru fyrst hafðir ofnar í stofum
og rúður í gluggum. Suðurlanda þjóðir þurftu raunar
*) Mönnum hefur opt fundizt ástand gömlu skólanna á íslandi lítil-
fjörlegt, met) tilliti til a%búriat)ar og þesskonar; en í hinum fræga
skóla Sigiers, í París, þar sem Dante heyrbi fyrirlestra ( á 13. öld,
voru engir bekkir, og stúdentarnir komu sjálfir met) hálmknippi til
a% sitja á, og þess Tegna Tar sú gata, sem þessi skóli lá í, köllul)
hálmgata (Rue de fonarre; Dante kallar hana í dirina commedia
«tíco degli strami').