Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Blaðsíða 29
29
■ari afskekktu eyju, þar sem höfuðsmenn að svo
mörgu leyti gátu ráðið lögum og lofum, hafi þótt á-
hatavænleg og menn því sótt mjög eptir henni, hafi
verið orsök til þess, að hirðstjóraskipti urðu svotíð.
Það var að eins Jóhann Bochholt einn, sem á þessu
'tímabili sat lengi að völdum, enda var hann svo
ástsæll af leikmönnum, að þeir kalla hann í skjali
nokkru til konungs 1576 »þennan fróma Jóhann
Bochholt«, og beiðast þess að fá að halda honum.
Ení.þó tók að lokum vináttan að grennast milli hans
og Þórðar lögmanns Guðmundssonar. Er sagt, að
ástæðan hafi einkum verið sú, að Jóhann tók án
dóms og laga skip frá bónda nokkrum, en Þórður
dæmdi bóndanum aptur skipið. Reis út af þessu
svo rnikil deila milli höfuðsmanns og lögmanns, að
Þórður sendi dótturson sinn á konungsfund til að
kæra höfuðsmanninn. Jóhann bannaði kaupmönn-
um öllum að flytja hann. En þó segir sagan, að
hann hafi komizt utan í Vestmaunaeyjum, því þang-
að hafði eigi bannið komizt. Kom hann málum sín-
um á framfæri fyrir aðstoð eins af vildarmönnum
konungs. Bauð konungur að rannsaka mál þetta,
og þóttu ýmsar aðfarir Jóhanns allófagrar. En i
þreim svifum dó hann.
Aðsetur höfuðsmanna var á Bessastöðum og
'hafa þar án efa verið þau húsakyuni, er jarli kon-
ungs þóttu sæma. Þar var og dýflissa. Er þess get-
ið, að þar voru menn hafðir í haldi, er fyrir sökum
voru hafðir, t. d. tveir af vegendum Kristjáns skrif-
ara og Ormur Sturluson lögmaður. Venjulegt var,
að höfuðsmaður væri þar að eins að sumrinu til, en
hjeldi til Danmerkur að haustinu. Ljetu þeir þá
eptir umboðsmann sinn, sem gegndi höfuðsmanns-
störfum í fjarvist þeirra. Þó voru þeir stundum