Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Blaðsíða 83
83
fyrst 2 hestar og svo 13 naut. í Austurhlíð var
nautadauði. Dóu þar 1566 16 naut. Um þrjá nauta-
dauða á Kálfhóli getur Jón Egilsson. Varð sá fyrsti
1552; annar 1568, en hinn siðasti 1580. Dóu þar
1568 13 naut. Á dögum Gísla biskups segir Jón,
að komið hafi nautadauði, og byrjað fyrst á Reyk-
hólum, og hafi orðið vart við hann allt til aldamót-
anna eða nokkru lengur. Hafi þá sumstaðar dáið
18 naut og þaðan af minna, þetta 10 cg 12 á bæ.
Að vísu geta naut þýtt allan nautpening, en þó er
að öllum líkum með 'hinum tiða og þrátt-nefnda
nautadauða hjá Jóni Egilssyni átt við dauða geld-
neyta en eigi kúa. Eins og Jón tekur það frara,
að á Hömrum hafi dáið 1552 12 kýr og 6 naut
önnur, svo mundi hann og hafa getið þess á öðrum
stöðum, ef kýr hefðu dáið, og mátti honum vel vera
kunnugt um þá viðburði, er gjörðust um haus daga
í Árnessýslu, en hann var fæddur rjett fyrir miðja
öldina á Snorrastöðum f Laugardal. Sýnir þetta, er
nú hefur talið verið, að naut [hafa eigi verið all-fá
á bæjum á þessum tímum.
Kúpeningurinn 'mun og þá hafa verið miklu
meiri en nú á tímum, Sjera Eirikur Magnússon á
Kúlu, sem þar varð prestur 1573, segist eiga 19 kýr.
Mun nú leitun á þeirri jörð á landinu, er 19 kýr
eru á búi. En án efa hafa gagnsmunir af kúpeningi
manna þá verið miklu minni, en nú tiðkast.
Sauðpeningsrækt virðist hafa verið miklu minni
að tiltölu en kúpeningsræktin. Af útfluttum vörum
er getið um smjör, er án efa hefur verið kúasmjör,
einnig um naut og um skreið. Að vísu er þess getið,
að menn hafi selt útlendum mönnum sauði; en hvergi
hefi jeg fundið það, að ull hafi verið verzlunarvara
á 16. öldinni, og eigi er hennar getið í hinni fyrstu
6*